Geen tekort aan klokkenluiders op het grote scherm de laatste tijd. Kort na het verschijnen van doofpotthrillers The Report en Official Secrets, neemt Mark Ruffalo het in Dark Waters als onbeduidende advocaat op tegen de chemische megafabrikant DuPont. Een sterke, ingehouden film waar je met groeiende verontwaardiging naar zult zitten kijken.
Robert Bilott is pas begonnen bij een gezaghebbend advocatenkantoor in de grote stad als een boze boer uit West Virginia met dozen vol bewijsmateriaal binnenstormt. Zijn land, gelegen naast een verwerkingsplaats van chemisch fabrikant DuPont, is ernstig vervuild geraakt. En niet alleen zijn koeien sterven bij bosjes, ook zijn eigen gezondheid takelt opvallend snel af. Of Bilott hier eens naar wil kijken; hij komt tenslotte zelf ook uit de streek.
Bilott voelt er weinig voor. Het kantoor waar hij voor werkt is innig verstrengeld met grote bedrijven zoals DuPont en zijn carrière staat net op het punt een grote vlucht te nemen. Sterker nog, het is normaal gesproken zijn taak om dit soort dwarsliggers monddood te procederen. Maar als hij uit loyaliteit aan zijn geboortegrond toch besluit het land van de boer te bezoeken, schrikt hij zich rot.
Langzaam ontvouwt zich een verontrustende geschiedenis. DuPont loost al decennialang willens en wetens chemische stoffen (PFAS) die ernstige gevaren met zich meebrengen voor de volksgezondheid. Billot bijt zich steeds steviger in de zaak vast, wat hem door zijn collega's niet in dank afgenomen wordt, laat staan door zijn vrouw.
Prettig om te zien dat Mark Ruffalo na een hele trits Marvel-films weer eens tijd maakt voor fijnbesnaard werk. Dat hij goed uit de voeten kan als de aanhouder-die-wint, liet hij al zien in Spotlight en The Normal Heart. Hij speelt Billot met een mooie mix van bescheidenheid en ingehouden woede. Het kenmerkt de film, die rustig verteld wordt, maar allengs meer onder de huid kruipt. Ook visueel is het somberheid troef. In het West Virginia waar het zich afspeelt, zijn de luchten eeuwig loodgrijs en de bomen immer kaal. En dat terwijl het verhaal meer dan tien jaar bestrijkt.
Wie tijdens het kijken niet beter weet, zal bij de aftiteling misschien verbaasd constateren dat de film geregisseerd is door Todd Haynes. Vergeleken met zijn eerdere werk (I'm Not There, Far From Heaven), is dit een verrassend sobere film. Een tikje gewoontjes zelfs, maar je zou ook kunnen stellen dat de film getuigt van Haynes' veelzijdigheid als regisseur. Een vertelling als deze is bovendien niet gebaat bij al te veel toeters en bellen.
Dark Waters is een activistische film die zich niet aan de kijker opdringt en daardoor des te overtuigender is. Hij laat prachtig zien hoe iets dat begint bij een paar dode koeien, kan uitgroeien tot een mondiale kwestie. Want ook in Nederland liggen momenteel talloze bouwprojecten stil vanwege ernstige bodemvervuiling. Driemaal raden wie daar de veroorzaker van is.
