Zonder nou meteen in generalisaties te vervallen: Zuid-Amerikanen houden wel van een beetje melodrama. Spil hierbij is vaak de familieband die naast een boel liefde ook veel ellende kan opleveren. De Braziliaanse zussen Eurídice en Guida Gusmão zijn elkaars tegenpolen, maar kunnen tegelijkertijd niet zonder elkaar. En dat is nu precies het lot dat voor hen in het verschiet ligt: een groot deel van hun leven moeten ze het zonder elkaar stellen.
De meiden wonen samen met hun ouders in het Rio de Janeiro van de jaren vijftig. Het bakkersgezin heeft het relatief goed. Eurídice is een getalenteerd pianiste en zou het liefst naar het conservatorium in het verre Wenen willen. Guida is een stuk minder gedisciplineerd en bovendien flink losbandig. Ze weet dan ook de toorn van met name haar vader op te roepen als ze een Griekse zeeman aan de haak slaat. Ze vertrekt met haar nieuwe lief op de boot naar Europa.
Tijdens Guida's Europese avontuur slaat Eurídice haar eigen man aan de haak en trouwt met hem. Wat ze echter niet weet is dat haar zus met de staart tussen de benen en bovendien hoogzwanger is teruggekeerd naar Brazilië. Omdat haar van oorsprong Portugese vader niet met deze schaamte kan leven besluit hij zijn dochter niet alleen te verstoten maar haar ook nog eens te laten geloven dat Eurídice haar Weense droom achterna is gegaan. Zo kan het gebeuren dat de twee zussen in dezelfde stad leven maar allebei denken dat de ander in Europa zit.
De boekverfilming The Invisible Life of Eurídice Gusmão was de Braziliaanse Oscarinzending en dit lijkt een voor de hand liggende keuze. Het is een warm, maar ook emotioneel familiedrama over een haast onvoorstelbare situatie. Het verhaal is bovendien ook nog eens gesitueerd in een Zuid-Amerikaans land waar de onrust op de loer lag. De politieke situatie was redelijk stabiel, maar toch bevond het land zich aan de vooravond van een militaire coup die alles zou veranderen. Dit besef zal de niet-ingevoerde toeschouwer compleet ontgaan, omdat filmmaker Karim Aïnouz zich juist op de familiebanden richt en niet op de politieke omstandigheden.
Toch is het tijdsbeeld wel degelijk relevant. In de jaren vijftig van de vorige eeuw was het niet gebruikelijk dat vrouwen zelfstandig waren, laat staan zelfstandige keuzes maakten. Guida slaagt hier beter in dan haar zus, maar krijgt ook meteen de deksel op de neus. Eigengereidheid lijkt wel bestraft te worden. Eurídice stelt op haar beurt haar carrièreplannen uit om eerst een gezin te stichten. Dit drama draait dan ook niet alleen maar om het gemis van een dierbare, maar ook om het losworstelen uit een beklemmend milieu en het najagen van je dromen.
Om de liefde tussen Guida en Euridíce luister bij te zetten schrijft deze eerste brieven aan haar muzikale zus die ze aan hun ouders stuurt in de hoop dat ze in Wenen belanden. Omdat er nooit een reactie volgt, komt ook Guida gaandeweg tot de conclusie dat haar pennenvruchten meer het karakter van een dagboek hebben. Het is de voortdurende wetenschap dat de twee zussen dichtbij elkaar compleet verschillende levens leiden die de tragiek zo invoelbaar maar ook wrang maakt. Guida vindt een nieuwe familie en baan, terwijl Eurídice het nog steeds probeert als pianist.
Aïnouz drijft het in één scène haast op de spits door de dames in zeer dichte nabijheid van elkaar te laten verkeren. Het doet aanvankelijk wat gratuit aan, maar bij nader inzien onderstreept de net-niet-ontmoeting wel de wrede invloed van het lot. Het is toch voortdurend afvragen hoe de levens van de twee eruit zouden hebben gezien als ze de innige band uit hun kindertijd hadden kunnen doortrekken.
Dit is soms hoe het leven loopt, moet Aïnouz' credo zijn geweest. De regisseur probeert er nog een bevredigend einde aan te breien, maar de geschiedenis blijft wrang. Het is deze gedachte die je niet meer loslaat. Voor sommigen zal The Invisible Life of Eurídice Gusmão te veel sentiment van het goede zijn en herinneringen oproepen aan de vroege films van Pedro Almodóvar. Overdreven wordt het gelukkig nergens. De gepresenteerde emoties zijn door de naturelle vertolkingen van de hoofdrolspeelsters geloofwaardig en doorleefd.
