Leto
Recensie

Leto (2018)

Ode aan Russisch newwavetijdperk is authentiek, maar weet de aandacht niet voortdurend vast te houden.

in Recensies
Leestijd: 2 min 14 sec
Regie: Kirill Serebrennikov | Cast: Teo Yoo (Viktor Tsoy), Irina Starshenbaum (Natasha Naumenko), Roma Zver (Mayk Vassilievitch), e.a. | Speelduur: 127 minuten | Jaar: 2018

In het Rusland van de jaren tachtig in een punkbandje spelen was een ontnuchterende toestand. Je teksten werden nauwkeurig gescreend op subversieve elementen en als je dan eenmaal mocht optreden in een staatsrockclub, deed je dit voor een zittend publiek. Niet echt punk dus, maar je roeit met de riemen die hebt. In deze biopic over twee legendarische Russische rocksterren wordt een sfeervol beeld geschetst van een undergroundscene. Boeiend drama blijft echter uit.

Sint-Petersburg, begin jaren tachtig. Eindtwintiger Mayk is een centraal figuur in de lokale punkrockscene. Met zijn band Zoopark treedt hij regelmatig op in de 'Rock Club', een door de KGB gecoördineerde concertzaal. Zijn huis, waar hij met vrouw Natasha en kind leeft, is een ontmoetingsplaats voor jonge Russen met een heimelijke voorkeur voor westerse new wave.

Een van die jonge Russen is Viktor, een aanstormend muzikaal talent van een jaar of negentien. Mayk is onder de indruk van Viktors liedjes en neemt hem onder zijn vleugels. Hij regelt optredens, leent platen uit en speelt of componeert een deuntje mee waar nodig. Viktor kijkt tegen Mayk op, maar voelt zich tegelijkertijd ook aangetrokken tot Natasha. Langzaam ontwikkelt er zoiets als een voorzichtige driehoeksverhouding. Mentor Mayk ziet het allemaal lijdzaam aan terwijl de stoïcijnse Viktor zich van weinig kwaads bewust lijkt.

Leto ('Zomer') is een sfeervol portret van een subcultuur. De film is in stijlvol zwart-wit geschoten en doorspekt met speelse, muzikale intermezzo's. De scène waarin de inzittenden van een stadsbus spontaan Iggy Pops 'The Passenger' beginnen te zingen is een prachtig soort antimusical. Maar op narratief vlak is de film nogal onbevredigend. De ingrediënten zijn er op zich wel: de mentor-leerlingverhouding, de ménage à trois, het systeem waar tegenaan geschopt moet worden. En toch vraag je je tegen het einde van de film af: naar welk verhaal heb ik nu eigenlijk zitten kijken?

Viktor en Mayk, in werkelijkheid twee van de meest toonaangevende figuren uit de Russische rockgeschiedenis, blijven als personages frustrerend vlak. Het beetje drama dat de film kent, is niet meer dan de lijm tussen de vele muzikale scènes. En ook die beginnen na verloop van tijd een beetje te vervelen, wat ook te maken heeft met de onbedoeld knullige ondertiteling van de songteksten.

Saillant detail: regisseur Serebrennikov heeft in huisarrest de film afgemonteerd. Na beschuldigd te zijn van 'frauduleuze praktijken' is hij onlangs opgepakt door de Russische autoriteiten. Net als in de tijd van Viktor en Mayk is de artistieke vrijheid weer volop in het geding. Het maakt zijn film pijnlijk actueel, maar niet per se boeiender.