Yomeddine
Recensie

Yomeddine (2018)

Tragische maar ook optimistische roadmovie over de onderklasse van de Egyptische samenleving.

in Recensies
Leestijd: 2 min 13 sec
Regie: A. B. Shawky | Cast: Rady Gamal (Bershay), Ahmed Abdelhafiz (Obama), e.a. | Speelduur: 97 minuten | Jaar: 2018

Toen de Egyptisch-Oostenrijkse filmmaker A. B. Shawky tien jaar geleden een documentaire schoot in een leprakolonie heeft dit een diepe indruk op hem achtergelaten. Hij kwam tot de bittere en tragische conclusie dat de ziekte niet alleen medische, maar vooral een grote sociale impact heeft. Dit leidde ertoe dat hij voor zijn speelfilmdebuut het verhaal van een leprapatiënt wilde vertellen.

Ook al is de hoofdpersoon niet langer besmettelijk, de ziekte heeft grote schade aangericht aan zijn handen en gelaat. Bij lepra denk je toch vooral aan een aandoening uit lang vervlogen tijden of in ontwikkelingslanden. Toch komt de ziekte ook in landen zoals Egypte voor. Voor de rol van Beshay wilde Shawky dan ook per se een amateuracteur die echt aan lepra lijdt. De man die de filmmaker heeft gevonden is een ware ontdekking.

Beshay woont al zijn hele leven in een leprakolonie, maar heeft er ondanks de zware omstandigheden en zijn opgewekte natuur een redelijk goed leven weten op te bouwen. Dit verandert als zijn vrouw overlijdt. Zelfs dan weet de man zichzelf bij elkaar te rapen en een zoektocht in te zetten naar zijn biologische vader. Samen met de wees Obama en een ezel trekt Beshay door Egypte op zoek naar zijn oorsprong. Het heeft geresulteerd in een bijzonder soort roadmovie.

De titel van Shawky's debuut, Yommedine, is een verwijzing naar het Arabische woord voor de Dag des Oordeels. Dit is het moment waarop enkel je karakter ertoe doet en niet hoe je eruitziet. Het is opvallend dat het juist deze titel is geworden, aangezien het een religieuze connotatie heeft en Shawky's drama juist ontdaan is van vrijwel alle religie.

Het is tekenend voor de wijze waarop de makers af proberen te rekenen met de vele vooroordelen die kleven aan de Arabische samenleving en vooral ook de onderkant hiervan. Beshay heeft een haast jaloersmakende opgewektheid in zich en vormt dan ook een ware openbaring voor de kijker. Hij komt met zijn gemakkelijke babbel en vindingrijkheid heel ver in zijn missie. Daarnaast werpt hij zich ook nog eens op als vaderfiguur voor de jonge Obama.

Heel vast in de plotuitwerking is Yomeddine overigens niet. Het verhaal vliegt alle kanten op, is zelf behoorlijk episodisch, maar de centrale rol die van Beshay en Obama innemen wordt nooit verlaten. Omdat de personages zo ongelooflijk sympathiek zijn, maar getekend zijn door het lot en het leven, lukt het je om enorm veel sympathie voor ze op te brengen. Dat is en blijft de krachtigste motor tezamen met de gedachte dat Beshay niets meer te verliezen en veel te winnen heeft.