'Is this the real life? Is this just fantasy?' Het zijn de eerste twee zinnen van de bekendste hit van Queen, het bombastische, operateske Bohemian Rhapsody. De twee regels geven perfect het leven van de charismatische leadzanger Freddie Mercury weer, die voortdurende schipperde tussen het showbeest dat hij op het podium was en de twijfelende privépersoonlijkheid.
Toen Bohemian Rhapsody in 1975 verscheen waren de critici verdeeld. Was het door de strakke, gelaagde stemmenproductie en complexe structuur een meesterwerk of was het achteloze kitsch? Hoe je ook over het nummer denkt, het is een tijdloze klassieker geworden die nog regelmatig bovenaan prijkt bij de top 2000. Volgens de platenbaas van Queen was het onmogelijk om een single van zes minuten op de radio af te spelen. De band met frontman Freddie Mercury voorop, besloot anders en stak een middelvinger op naar de bons.
Enkel een verfilming over het leven van Freddie Mercury moest het naar de monsterhit vernoemde Bohemian Rhapsody absoluut niet worden. De twee bandleden die tevens als producenten optreden wilde de synergie van de band vangen. Zonder enige twijfel kun je echter stellen dat er zonder Mercury geen Queen was, maar of dat andersom ook zo geldt valt te bezien. In de biopic van Bryan Singer noemt de excentrieke zanger zijn drie bandleden zijn 'familie'. Maar hij ging net zo gemakkelijk overstag op een aanbod van de Amerikanen om twee soloalbums op te nemen.
Mercury werd geboren op het Tanzaniaanse eiland Zanzibar onder de naam Farrokh Bulsara en groeide op in zijn Indiase gezin in Londen. Het was altijd al een paradijsvogel, die opviel door zijn opmerkelijke gebit. Volgens de drie overgebleven leden van de band Smile, met tandartsstudent John Deacon voorop, ging het nooit wat worden met Mercury door die tanden. Mercury had zijn antwoord klaar door te stellen dat hij geboren is met vier extra snijtanden en zet vervolgens een indringende zangstem op. Aangenomen.
En zo had Mercury altijd een antwoord op alles. Wat volgt is de creatie van Queen; in grote stappen snel thuis. Mercury dringt zich hierbij al snel op als de frontman die veel bepaalt. Hij verzon de naam Queen, verandert zijn naam, stort de band in onbekend creatief territorium en is een extravagante showman pur sang. Na David Bowie had de wereld niet meer zo'n aansprekende zanger gezien.
Ook Singer is niet bang om het theater op te zoeken. Zo worden de totstandkomingen van legendarische songs nogal prominent en vet aangezet, waarbij toch de vraag opdoemt of de zaken niet wat te rooskleurig worden weergegeven. De hits kwamen voort uit gekibbel, creatieve meningsverschillen en de experimenteerdrift van Mercury. Singer komt in de tweede helft tot rust, legt de focus meer op Mercury maar daarmee ook op diens strijd om zichzelf te kunnen zijn. Het is een zegen dat er geen zaken onder het tapijt worden geschoven, vooral als het gaat om de ontluikende homoseksualiteit van de zanger en diens moeizame relatie met zijn verloofde, een vrouw.
Bohemian Rhapsody was een ware productiehel. Het project liep jaren vertraging op, versleet behoorlijk wat namen voor de rol van Mercury (met Sascha Baron Cohen als bekendste) en Singer werd door wangedrag en wanprestatie aan het eind ontslagen en vervangen door Dexter Fletcher. En tot slot boterde het voor geen meter tussen de regisseur en hoofdrolspeler Rami Malek, die zelfs met spullen smeten.
Het valt er gelukkig allemaal niet aan af te zien. De enigszins timide ogende Malek speelt een weergaloze versie van een legendarische artiest. Als je voorbij het vervreemdende gebitje weet te kijken dan zie je een nauwgezet acteur die meer doet dan een imitatie neerzetten. Malek beheerst zijn personage tot in alle finesses, gebaren en karakteristieken. Het voert te ver om te stellen dat Malek Mercury doet vergeten, maar het neigt er soms wel naar.
Deze biopic begint en eindigt met beelden van het baanbrekende optreden tijdens Live Aid in de zomer van 1985. Het vormde niet alleen een hoogtepunt van het benefietconcert, maar tevens een comeback voor de band, die met name in de conservatieve Verenigde Staten terrein had verloren. Singer laat een groot deel van het optreden naspelen, waarbij elk detail lijkt te kloppen. Van de kleding tot de bekers cola op de vleugel van Mercury. De enorme mensenmenigte werkt hypnotiserend.
Een perfecte biopic bestaat niet, daarvoor moet je de geportretteerden misschien laten spelen door de echte personen, maar Bohemian Rhapsody komt in buurt. Hij weigert compromissen te sluiten en er lijkt geen punt te worden onderbelicht of weggelaten. Deze maand is het zevenentwintig jaar geleden dat Mercury, die leed aan aids, overleed aan de gevolgen van een longontsteking. Dat betekent dat een hele generatie is opgegroeid zonder herinneringen aan deze legende. Deze verfilming vormt een goede kennismaking met een man die je meegemaakt moet hebben, maar van wie nooit een tweede zal opstaan.
