In de films van Asghar Farhadi zijn families vaak net een Perzisch tapijt. Op het eerste oog misschien een mooi plaatje, maar ergens in het kleed steekt altijd wel een los draadje uit. Meestal kun je die maar beter laten zitten, maar Farhadi is het type dat het niet kan laten om voorzichtig aan het draadje te trekken. Stukje bij beetje ontrafelt hij hiermee de stof die het kleed bij elkaar hield, tot alles onvermijdelijk uiteen komt te vallen. De Iraanse schrijver en regisseur heeft er inmiddels zijn handelsmerk van gemaakt. Ook in Spanje levert zijn formule een boeiende film op, al steekt hij net wat minder sterk in elkaar dan zijn voorgangers.
Hoewel Trumps inreisverbod Farhadi vorig jaar nog verhinderde om zijn tweede Oscar in ontvangst te nemen voor The Salesman, is hij in Europa gelukkig nog steeds meer dan welkom. Na zijn eerste uitstapje op Europees grondgebied met Le Passé, vond Farhadi in een klein Spaans dorpje de inspiratie voor nieuw werk: een kleinschalig gezinsdrama rondom een vermiste tienerdochter.
Wat voor moeder Laura begint als een gezellig weerzien met familie en vrienden, ontspoort al gauw in de grootste nachtmerrie van iedere ouder. De naar Argentinië geëmigreerde Spaanse keert kortstondig terug in haar geboortedorp voor de bruiloft van haar jongere zus. Wanneer tijdens de feestvreugde plotseling de stroom uitvalt, blijkt haar zestienjarige dochter spoorloos verdwenen. Niet veel later komen de eerste sms'jes binnen. Een flinke smak losgeld in ruil voor het meisje, en als de politie wordt ingeschakeld zal ze haar dochter nooit meer zien.
Met een dergelijk plot zou je misschien een klassieke whodunit verwachten, maar Farhadi maakt zich in tegenstelling tot de meeste mysteries niet zo druk om het ontmaskeren van de dader. In plaats daarvan ligt de nadruk meer op de manier waarop de tragedie een groep familieleden en vrienden weet te ontwrichten. Zo reist al snel het vermoeden dat een van de handlangers op het feest aanwezig moet zijn geweest, met al het onderlinge wantrouwen van dien. Tegelijkertijd rakelt de hele affaire een hoop oud zeer op, van gesteggel over geld tot onopgeloste ruzies of mislukte relaties.
Het is typerend voor het leven in een klein dorpje waarin iedereen met elkaar is opgegroeid, en de meeste skeletten die de inwoners in hun kast hebben liggen publiek geheim zijn. De verdwijning van Laura's dochter roept een hoop vragen op. Waarom is haar rijke echtgenoot niet met haar meegereisd? Waarom is jeugdvriend Paco zo betrokken met de verdwijning? Waarom krijgt zijn vrouw plotseling dezelfde sms'jes van de ontvoerders? Hoewel veel van deze zaken niet direct worden uitgesproken, lijken de antwoorden voor de meesten in het dorp algemeen bekend.
Het vormt een interessant uitgangspunt voor het verdere verloop van de film. Met de ruim aanwezige hints in de eerste helft is het moeilijk om de grote onthulling die zich ergens halverwege aandoet niet al lang en breed aan te zien komen, al lijkt dat eerder onderdeel Farhadi's intenties te zijn dan een mislukte poging om zijn plottwist te verhullen. Niet voor niets laat de titel van zijn film zich vertalen naar 'iedereen weet ervan': nog voor de waarheid aan het licht komt lijkt iedereen al op de hoogte te zijn, en het moge duidelijk zijn dat de kijker tot die groep wordt meegerekend. De grote vraag is dan ook niet zo zeer welk duister geheim boven water zal komen, maar eerder hoe de betrokkenen hiermee om zullen gaan - zeker wanneer dat de veilige terugkeer van dochterlief mogelijk bemoeilijkt.
Door zorgvuldig zijn tijd te nemen om naar dit centrale dilemma toe te werken, stelt Farhadi het geduld van de kijker dit keer wel enigszins op de proef. Gelukkig stellen de drie centrale spelers hierin allerminst teleur. Met Cruz, Bardem en Darín heeft Bardem een ijzersterk trio in huis, van wie de gelaagdheid in de personages maakt dat het potentiële soapgehalte dat op de loer ligt met gemak kan worden ontweken. En zoals we in iedere Farhadi-film inmiddels wel gewend zijn, is er geen gemakkelijk antwoord op de vraag wie er goed of fout zit - dit ligt als gewoonlijk weer ergens in het midden.
Een negatief gevolg van die zorgvuldige opbouw en nadruk op de centrale personages is dat de verhaallijn rondom de ontvoering wat mager uitgewerkt blijft. Het familiedrama is goed in balans en heeft voldoende aandacht voor de beweegredenen van de personages, maar de motivaties voor de kidnapping steken een stuk zwakker in elkaar. De ontknoping geeft zo maar weinig voldoening, wat de vraag oproept of het misschien niet beter was geweest om de kijker helemaal in het ongewisse te laten. Dat Todos lo Saben daarmee toch een beetje aanvoelt als een lichte teleurstelling, zegt waarschijnlijk meer over Farhadi's status als filmmaker dan over de film zelf. Die scoort ondanks zijn tekortkomingen nog steeds een ruime voldoende.
