Arbeidsmigratie is nog steeds een actueel thema waar Europa veel mee geconfronteerd wordt. Meestal draait het dan om verhalen over mogelijke verdringing van arbeid en een verschil in loon en arbeidsvoorwaarden. In het Duitse drama Western verloopt het te werk stellen van arbeiders net wat anders dan je zou verwachten. Dit keer gaat west in oost aan de slag.
Een groep Duitse arbeiders krijgt de taak om in de buurt van een dorp in Bulgarije, vlakbij de grens met Griekenland, een waterkrachtcentrale uit de grond te stampen. De Bulgaren zijn maar een achterlijk volk, zo luidt de simplistische mening van de Duitse werkmannen. De plaatselijke bevolking kun je makkelijk om de tuin leiden. Maar de arbeiders moeten ook inzien dat het Bulgaarse gevoel van gemeenschap en saamhorigheid veel sterker is dan de kibbelende arbeidskrachten.
De Bulgaren geven juist hoog op van de Duitsers. Een ontwikkeld en plichtsgetrouw volk is het. Dit moet zelfs de dorpsoudste die de oorlog heeft meegemaakt toegeven. Er is niet alleen een cultuurverschil, maar ook een communicatieprobleem. Een Bulgaarse dorpeling kan nog het best Duits, al blijft het nog steeds veel handen- en voetenwerk.
En dan is er nog een incident waarbij de Duitse mannen een vrouw in de rivier hebben zitten stangen toen haar hoed in het water belandde. De Duitsers en Bulgaren proberen vriendschap te sluiten, maar zullen de twee groepen elkaar ooit echt begrijpen? Het is uitgerekend einzelgänger Meinhard die het eerst contact met de dorpelingen krijgt en voorzichtig wat woordjes Bulgaars mompelt. Meinhard is nou niet bepaald een spraakwaterval. Hij vindt bovendien een prachtig wit paard op een verlaten stuk grond.
Voor haar derde speelfilm werkte regisseur Valeska Grisebach grotendeels met onervaren amateur-acteurs die zelf uit arbeidersmilieus komen. De titel is voor tweeërlei uitleg vatbaar. Niet alleen verbeeldt Grisebach de aanvaring tussen oost en west (al moet je je afvragen of van deze tegenstelling in onze tijd nog sprake is), maar de film heeft ook alles weg van een moderne western, inclusief zonderlinge loner.
Het westerngenre lijkt met name een metafoor voor de wijze waarop verschillende culturen elkaar lijken te vinden. Culturen waarbij de kijker met alle vooroordelen gelijk een verschil in beschaving denkt te kunnen zien, maar het is maar net waar je de accenten legt. De Bulgaren zelf zoeken ook weer een beter leven, door het Vreemdelingenlegioen in te gaan of door te werken in het naburig gelegen Griekenland.
Western biedt weinig spektakel en is een aaneenschakeling van culturele ontmoetingen en ervaringen. Dit heeft geleid tot een intrigerend drama, maar zonder duidelijke kop en staart. Bovendien is de toon veel te kabbelend, waardoor er maar een paar scènes uitspringen die je zult onthouden. Grisebach heeft al haar vertrouwen in haar amateurcast gesteld. Dit heeft geresulteerd in een naturelle vertoning, die wel wat meer uitgesproken had mogen zijn.
