Het is een vrij bizar verhaal, dat wellicht niet iedereen kent, maar wel heel erg de moeite waard is: de dood van Sovjet-dictator Stalin. Onder diens leiding werden honderdduizenden politieke opponenten geëxecuteerd of naar de goelag gestuurd. Naar schatting kwamen er door het beleid onder Stalins dictatuur zes tot negen miljoen mensen om het leven. Geen wonder dus dat toen Stalin bewusteloos op de vloer van zijn kantoor werd aangetroffen, de hulp niet heel makkelijk kwam. Met dit als uitgangspunt, brengt Armando Iannucci ons het geniale The Death of Stalin, een komische maar ook tragische film die al tijdens het Internationaal Film Festival Rotterdam als slotfilm draaide.
Nadat Stalin op de vloer werd gevonden, duurde het nog drie dagen vooraleer hij daadwerkelijk dood was. Legendarisch zijn de verhalen over hoe hij doodverklaard werd, maar vervolgens hoestend weer levend bleek en de aanwezigen hem daarop niet echt meer dood durfden te verklaren, bang als ze waren voor de mogelijke wraak van Stalin. Maar ook interessant is de machtsstrijd die volgde na de dood van de dictator. Die twee punten staan centraal in deze film.
Iannucci baseerde het scenario, dat hij deels zelf voor zijn rekening nam, op een graphic novel van Fabien Nury. Het is een interessant en opmerkelijk vormgegeven film. Niet alleen is de dialoog volledig in het Engels, maar alle castleden mogen gewoon met hun eigen accent spreken. Dat betekent dat je Brits en Amerikaans door elkaar heen hoort. De teksten die in beeld komen, zijn bovendien geschreven in het Latijnse schrift, niet het Cyrillische. Ergens vraag je je af of Iannucci de kijker onderschat.
Afgezien daarvan zit zijn film boordevol mooie observaties. Zo heeft Lavrenti Beria, het hoofd van de geheime dienst, een interessant gevoel voor drama. Wanneer een man en vrouw worden vermoord, bedenkt Beria dat de vrouw eerst moet gaan en dat de man daar getuige van moet zijn. Maximaal resultaat, zullen we maar zeggen. Dit soort details maken de film erg mooi en op een duistere manier ook komisch. Vooral geweldig is de machtsstrijd die voortvloeit uit de dood van Stalin, waarbij iedereen elkaar verraadt en bereid is een mes in elkaars rug te steken.
Vaak is The Death of Stalin pijnlijk grappig, omdat je je realiseert dat de meeste dingen echt gebeurd zijn. De absurditeit van de machtsstrijd en de manier waarop sommige dingen verlopen (vooral mooi zijn de plotselinge samenwerkingen, die net zo snel uiteenvallen als ze ontstaan). Een commentaar op de staat van de hedendaagse politiek, maar ook een leerzame geschiedenisles.
