De foxtrot is een dans waarbij je naar voren, opzij en terug beweegt, maar uiteindelijk weer op dezelfde plek uitkomt. Het is een wat lastig te volgen analogie die vermaarde Israëlische filmmaker Samuel Maoz, bekend van het intense oorlogsdrama Lebanon, hier voorbij laat komen. Niet alleen heeft hij zijn nieuwste gezinsdrama naar de dans genoemd, de pasjes komen zelfs in beeld voorbij. Het is een dans van de mens met het lot, aldus Maoz.
Foxtrot is allesbehalve een drieakter in de klassieke zin. Maoz schotelt ons drie delen voor die elk vanuit een ander gezichtspunt worden verhaald. Alles draait echter om het gezin van Michael en Daphna dat te horen krijgt dat zoon Jonathan is gesneuveld (zoals je dat kennelijk over militairen placht te zeggen) tijdens zijn militaire dienstplicht. De wereld van het stel stort begrijpelijkerwijs in, totdat de kaarten van het lot opnieuw worden geschud.
Want dit lot tart als geen ander. Waar verlichting in de lijn der verwachtingen ligt, kost het de grootst mogelijke moeite om de emoties van de personages in goede banen te leiden. Maar de filmmaker stuurt bewust aan op chaos en verwarring van gebrek aan communicatie en contrasterend emoties. Dit is goed georganiseerde wanorde, zoals het leven kan veroorzaken.
Vooral Michael ondergaat de kenmerkende stadia van het rouwproces, terwijl zijn vrouw gedrogeerd op bed de kalmte probeert terug te vinden. Michael weet zich geen raad met het verlies van zijn zoon, probeert vergeefs zijn dochter te bellen, ergert zich aan een tergend schreiend familielid, geeft de hond een optater en houdt zijn arm onder de kokendhete kraan. Pijn op de ziel is altijd erger dan fysieke, maar de brandblaar leidt in ieder geval tijdelijk de aandacht af van het grote verlies.
Het is lastig meer over de andere twee aktes prijs te geven. Maoz toont ons dat niet iedereen in de naaste familieomgeving van Michael en Daphna zich op de wanhoop heeft gestort. Universeler bekeken toont de regisseur ermee aan dat geluk en pech keerzijdes van dezelfde medaille zijn, hetgeen ook geldt voor zorgeloosheid en diepgegronde angst. Dat het lot meedogenloos is staat echter buiten kijf, zo maakt het slot wel duidelijk.
Dit alles wordt omlijst door een prangende visuele regie, waarbij veel fraaie hooggeplaatste (lucht)shots en intens gebruik van geluid. Dit laatste komt echt niet alleen omdat de speaker in de screeningsruimte net een tikkeltje te hard stond. Maoz dreunt en beukt, alsof zijn thematiek al niet heftig genoeg is. Zelfs met de ogen dicht is het voelbaar.
We zien de personages van meet af aan niet in hun natuurlijke gedrag. Foxtrot kent geen aanloop of opmaat maar stort zich subiet in de ellende. Met name Michael krijgt dan maar het voordeel van de twijfel, gezien wat hem aangedaan wordt door het lot, maar aan de vraag of het echt een sympathieke man is komen we niet toe.
Iedereen kan zich wel wat voorstellen bij het verlies van een kind, aangevuld met momenten van onzekerheid. Een rabbi van het leger die langskomt weet de vader niet eens te vertellen of het lichaam van Jonathan wel gevonden is. Zalvende woorden betekenen in zo'n geval helemaal niets. Foxtrot is een knappe studie van de streken die het leven ons allemaal levert.
