Wat zou je doen als je de optie hebt om jezelf te laten krimpen, waardoor je minder nodig hebt om van te leven en je geld hierdoor ineens miljoenen keer meer waard is? Zou je ervoor kiezen om klein te worden en te leven als een koning? Of zit aan elk droomleven toch ook een keerzijde?
In de nieuwe film van Alexander Payne staat deze vraag deels centraal. Paul en Audrey zijn een gewoon stel, dat financieel niet veel kanten op kan. Ze willen wel meer ruimte en mooiere spullen, maar dat gaat gewoonweg niet met hun salarissen. Op het nieuws ziet Paul op een dag hoe een Noorse professor het voor elkaar heeft gekregen om mensen te verkleinen. Hierdoor wordt hun ecologische voetafdruk letterlijk en figuurlijk verkleind. Een enorme uitvinding want als iedereen dit zou ondergaan, zou de mens minder verbruiken.
Een paar jaar na dat experiment is 'downsizing' een populaire procedure. Steeds meer mensen kiezen ervoor. Zo ook vrienden van Paul en Audrey. Zij vertellen hoe geweldig hun nieuwe leven is nu ze maar dertien cm groot zijn. Natuurlijk is hun ecologische voetdruk kleiner, maar dat is een fijne bijzaak. Met name zijn ze blij, dat hun geld meer waard is. Hierdoor gaan Paul en Audrey ook nadenken over de mogelijkheid om hiervoor te kiezen. Als ze alles verkopen, kunnen ze met de opbrengst leven als koningen in een van de gemeenschappen die gebouwd wordt voor de kleine mensen. De keuze lijkt steeds makkelijker; dit is de oplossing om al hun dromen waar te maken.
Na het verkleiningsproces gaat de film langzaam maar zeker bergafwaarts. Nieuwe plots ontvouwen zich, waardoor de film alle kanten op schiet en van de hak op de tak springt. Met de komst van het personage Ngoc Lan, die in een getto voor kleine mensen woont, is Payne de focus helemaal kwijt. Tegen het einde van de film slaat het verhaal weer een andere weg in, die werkelijk eindeloos aanvoelt en (helaas) flink met het moralistische vingertje zwaait. Het is jammer dat het interessante uitgangspunt waar de film mee begon zo vertroebeld raakt.
Downsizing is een warrig geheel, maar er zijn genoeg elementen die het aanzien waard zijn. De eerste helft is vlot, vol humor en bevat mooie scènes met als hoogtepunt de muzikale 'downsizing'-scène. Matt Damon is zoals altijd leuk om te zien en de bijrollen worden allemaal goed ingevuld. Tegen de tijd dat Hong Chau als Ngoc wordt geïntroduceerd is de film al tanende, maar zij weet de rol wel leuk in te vullen en zorgt er met haar energie voor dat de film niet helemaal inzakt. Wat je aan deze film overhoudt is vooral een tweeledig gevoel. Alexander Payne heeft de lat met zijn eerdere werk behoorlijk hoog gelegd, maar kan daar met Downsizing helaas niet aan tippen.
