Toen acteur Andy Serkis eens niet vol met plakkertjes of in een groen pak met bolletjes zat raakte hij in gesprek met zijn vriend Jonathan Cavendish. De twee waren in 2011 een productiebedrijf begonnen. Cavendish doordrong zijn zakenpartner er nog eens van dat hij een bijzondere familiegeschiedenis met zich meedraagt.
De filmproducent is namelijk de zoon van een van de langstlevende poliopatiënten. Zijn vader, Robin Cavendish, liep de ziekte op als theehandelaar in Afrika. Toen de man op jonge leeftijd en pasgetrouwd ineenstortte gaven de artsen hem hooguit drie maanden. De verlammingsziekte betekende destijds een doodsvonnis. Met behulp van kunstmatige ademhalingsmachines wist Cavenish echter vierenzestig te worden tot hij in 1994 overleed.
Misschien is het wel de persoonlijke band die Serkis heeft met de zoon van Robin Cavendish die hem oogkleppen heeft gegeven bij zijn filmdebuut als regisseur. Zijn Breathe zou een inspirerend portret kunnen zijn geweest van een enorme doorzetter die simpelweg te koppig was om de dood zijn zin te geven en die bovendien uitgroeide tot een voorvechter voor de rechten van gehandicapten. Ware het niet dat het melodrama er vanaf druipt.
Cavendish was een oudgediende in het leger toen hij de aandacht van de rijke Diana wist te vangen, aan wie een discutabele reputatie van mannenverslindster hing. Het was dan ook een verrassing dat Robin de mooie Diana wist vast te houden en dat de twee na de huwelijksvoltrekking naar Kenia afreisden. Serkis zet hun huwelijk neer alsof het rechtstreeks uit een bouquetroman komt en gooit er flink de vaart in om aan de verwoestende ziekte toe te komen.
De empathie en sympathie die je voor het jonge stel moet opbrengen komt hierdoor meer voort uit het simpele feit dat we ons allemaal wat kunnen voorstellen bij een slopende ziekte en niet uit een ampele uiteenzetting van de relatie tussen de twee. Dat meer balans gewenst is, blijkt wel als Serkis vervolgens episodes uit het verloop van de ziekte presenteert. Veel komt op hetzelfde neer, waarbij emoties het afleggen tegen de drang om te overleven.
Zo kan het dan ook gebeuren dat de filmversies van Diana en haar zoon, de jonge Jonathan, nauwelijks hun ei kwijt kunnen. Met vader Robin is het - begrijpelijkerwijs - altijd wat, maar hoe zijn omgeving het hoofd boven water houdt, is kennelijk niet bijster interessant. Het gedweep van Serkis met hun getroebleerde doch gelukkige huwelijk doet de zaak ook niet veel goed.
Breathe is slordig in de uitvoering. Serkis kan heus wel een verhaal vertellen, maar toont zich evident een beginneling. Hij heeft dan nog het geluk dat zijn hoofdrolspelers Andrew Garfield en Claire Foy zelfs door hun slechte oud- en ziekmaakmake-up heen prima acteren. Toch moet het acteerduo aan de slag met een scenario van de ervaren William Nicholson die veel herkauwt, maar weinig verrassende invalshoeken biedt.
Voor Garfield is het een behoorlijke krachtmeting, omdat hij driekwart van de film een man speelt die tot aan zijn nek verlamd is. Zijn opgelegde beperkingen als acteur weten echter niet te verhullen dat zijn omgeving al net zo statisch is. Serkis heeft zich als regisseur blindgestaard op Cavendish zelf en is alles eromheen uit het oog verloren. Het resultaat is een eenzijdig, episodisch aangepakt rommeltje.
