Zoals menig kunstenaar je zal vertellen, ligt er een dunne scheidslijn tussen kunst en goedkope imitatie. Diezelfde gedachte vormt de rode draad in Een Echte Vermeer. Regisseur Rudolf van den Berg (Tirza, Süskind) verfilmde het leven van kunstvervalser Han van Meegeren die tientallen schilderijen van verschillende meesterschilders namaakte en als echt verkocht aan diverse musea. Net als de centrale figuur in deze biografie deinst Van den Berg er niet voor terug om een loopje te nemen met de werkelijkheid.
Als uitgangspunt voor de biografie kiest Van den Berg voor de rechtszaak die plaatsvond aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, waarin Van Meegeren terechtstond als collaborateur die verschillende schilderijen van Vermeer verkocht zou hebben aan de Duitsers. Het proces vormt een aardige kapstok voor Van Meegerens levensverhaal, waarin telkens heen en weer wordt geschakeld tussen verschillende perioden uit zijn leven. Van zijn ambities als jonge kunstenaar, huwelijkse problemen en zijn bewijsdrang en wraakgevoelens jegens de gevestigde orde in de kunstindustrie.
De biografie wordt bevolkt door een aardige cast, onder aanvoering van hoofdrolspeler Jeroen Spitzenberger. Tijdens de verschillende sprongen door Van Meegerens leven slaagt de acteur er goed in de verschillende facetten van het karakter van zijn personage tentoon te stellen, van de gepassioneerde artiest tot een man op de rand van gekte. Goed tegengewicht krijgt hij onder andere van zijn compagnon Theo (Roeland Fernhout), rijke kunsthandelaar Abraham Bredius (Porgy Franssen) en diens jongere vrouw Jolanka (Lize Feryn). Laatstgenoemde vormt als femme fatale een belangrijke rode draad in Van Meegerens leven.
De biopic zit aardig in elkaar. Op de juiste momenten wordt heen en weer geflitst in de chronologie. Het verhaal verloopt vlotjes en houdt de aandacht goed vast. Ook de aankleding is dik in orde: van de kostuums en de sfeervolle sets tot het fraaie spel met de lichtinval. Her en der is de montage wellicht iets te wild voor een historische film - de openingsscène heeft meer weg van een aflevering CSI dan een geschiedkundige biografie - maar het zij de makers vergeven.
Wat wel blijft knagen is de openlijke mededeling van Van den Berg dat het script slechts losjes gebaseerd is op het leven van de echte Van Meegeren. Diverse stukken zijn dramatisch flink aangedikt en tegen het einde lijkt de filmversie van de meestervervalser toch wat gunstiger afgebeeld te worden met het oog op zijn vermeende nazisympathieën dan in werkelijkheid waarschijnlijk het geval was.
De dichterlijke vrijheid is vanuit het oogpunt van de filmmaker wel te begrijpen, en het lijkt aannemelijk dat een feitengetrouwe reconstructie wellicht een wat minder smeuïge karakterschets had opgeleverd. Ironisch genoeg voel je je na afloop toch enigszins bedrogen. Wie was de echte Van Meegeren: een gewetenloze opportunist, een ongelukkige minnaar of een miskend, wraakbelust genie? Wellicht is het juist die discussie die Van den Berg na afloop van de biografie op gang wil brengen, getuige de afsluitende mededeling dat ook de imitaties als Van Meegeren vanuit postmodernistisch perspectief wel degelijk als kunst kunnen worden gezien. Hoe het ook zij, Een Echte Vermeer toont eens te meer dat er een dunne lijn loopt tussen werkelijkheid en fictie.
