Regie: Floor van der Meulen | Cast: Nazmiye Oral (Neziha), Ali Sultan (Ismael), Saman Amini (Omar), e.a. | Speelduur: 47 minuten | Jaar: 2016

Jaarlijks krijgen veelbelovende Nederlandse filmmakers de kans om met een halflange speelfilm te laten zien wat ze in huis hebben. Het resultaat is sinds 2 oktober iedere zondag te zien op NPO 3. Komisch, kritisch, aangrijpend; ook deze nieuwe One Night Stand-reeks is weer heel gevarieerd.

Terreurdreiging, gevaar; daar zullen de meeste mensen aan denken bij terugkerende Syriëgangers. Voor Neziha in de One Night Stand In Vrijheid is dat anders. Nu haar zoon eindelijk weer terug is, wil ze hem zo vaak en zo lang mogelijk bij zich houden. Dus lijkt het een geschenk uit de hemel als de rechter beslist dat Ismael zijn strafproces thuis mag afwachten.

De praktijk pakt minder rooskleurig uit dan de alleenstaande moeder zelf in gedachte zal hebben gehad. Haar zoon vrolijkt het huis niet bepaald op. Ismael zwijgt als het graf, weigert aan het werk te gaan en hangt op straat met louche figuren. Intussen heeft de buurt ook lucht gekregen van zijn terugkeer. Een clubje jongeren hangt uitdagend rond op het plein voor zijn flat. Aan Ismael vragen ze of hij een leuke vakantie heeft gehad, Neziha krijgt treiterende opmerkingen over bommeldingen over zich heen.

Regisseuse Floor van der Meulen heeft een actueel thema in handen, hoewel ze haar film daar niet door laat leiden. Dat Ismael in Syrië is geweest, dient slechts als kapstok voor een drama over een onthechte band tussen moeder en zoon. En over de vrijwel onmogelijke taak om weer een normaal leven te beginnen na een periode opgesloten te hebben gezeten.

Dat laatste doet denken aan het hartverscheurende drama Oslo, August 31st, over een ex-heroïneverslaafde die op verlof uit een kliniek weer probeert om een normaal leven op te starten. In Vrijheid gaat weliswaar over een mogelijk gevaarlijke crimineel, maar legt het accent op hetzelfde leed: de gapende kloof die er tussen de hoofdpersoon en zijn omgeving is geslagen.

Van der Meulen volgt daarbij voornamelijk het perspectief van Neziha, die tegen beter weten in blijft hopen op een goede afloop. Ismael is immers nog niet veroordeeld, misschien kan alles weer worden zoals het ooit was. Aangrijpend, ook dankzij het sterke spel van hoofdrolspelers Nazmiye Oral en Ali Sultan.

Toch had dit drama scherpere prikken uit kunnen delen als Van der Meulen meer aandacht had besteed aan personage-uitdieping. Zo komen we over Ismaels motivatie nauwelijks iets te weten. Waar is het mis gegaan? Waarom is hij ontspoord terwijl zijn broer een normale baan heeft? Een direct antwoord daarop zou overbodig zijn, te veel uitleg is een dooddoener. Maar In Vrijheid zou wel indringender zijn geweest als de vragen zelf in ieder geval wel aan bod zouden zijn gekomen.