De Roemeen Cristian Mungiu wekte de belangstelling van de liefhebbers van de wereldcinema met zijn ingrijpende abortusdrama 4 Maanden, 3 Weken en 2 Dagen. Het in het Ceaucescu-tijdperk gesitueerde drama handelde over de illegale zwangerschapsbeëindiging van een jong meisje. Ze ging een onzekere toekomst tegemoet en dat kan de achttienjarige Eliza in Mungius nieuwste drama Bacalaureat niet zeggen. Althans, zo lijkt het want het meisje uit Transsylvanië leeft jarenlang met de belofte van haar ouders dat ze niets tekort zal komen. Eliza staat op het punt af te reizen voor een studie psychologie in Groot-Brittannië. Met een studiebeurs op zak telt ze de dagen af voor ze haar psychologiestudie kan aanvangen. Vlak nadat haar vader, de arts Romeo Aldea, Eliza afzet voor haar laatste toelatingsexamen, slaat echter het noodlot toe. Eliza wordt aangerand en die traumatische gebeurtenis heeft logischerwijs effect op haar prestaties.
Het gegeven dat met een beslissing of een verkeerde afslag alles wat zeker was op de tocht komt te staan, is waar het om draait in Bacalaureat, dat ook wel bekend staat onder de Engelse titel Graduation. Het examen dat Eliza af moet leggen kon eigenlijk niet mislopen. Het was praktisch voldoende als ze kwam opdraven. Maar door de aanranding lijkt niets meer zeker binnen het gezin dat woont in een troosteloze flat in een buitenwijk van een Roemeens stadje. Vader Romeo moet zich in allerlei bochten wringen om ervoor te zorgen dat dochterlief nog mee mag doen met het examen, maar ook de uitslag ervan blijkt nog hoogst onzeker. Romeo en zijn vrouw hebben hun kroost altijd opgevoed met het idee dat eerlijkheid het langst duurt. Maar het doel heiligt soms de middelen en dan is een leugentje of een slinkse actie snel gemaakt.
Romeo leeft eigenlijk nog in het Roemenië ten tijde van het dictatoriale regime en weet zich geen raad met de nieuw verworven vrijheden. Hij is opgegroeid met de communistische ideeën van Ceaucescu, waarbij de staat alles bepaalde en de waarheid in pacht had. Een beklemmende tijd, maar er was tegelijkertijd veel duidelijkheid voor de onderdrukte bevolking. Met deze instelling is Romeo het vaderschap aangegaan. Maar de arts, die een buitenechtelijke affaire met een jongere vrouw onderhoudt en dus de schijn ophoudt, heeft ook een sterk overlevingsinstinct ontwikkeld. Precies dit zet hij in als de toekomst van Eliza zeker gesteld moet worden. Een toekomst die zich dan ook niet in Roemenië afspeelt, maar juist in West-Europa. Maar de scholier is er zelf helemaal niet zo zeker van of ze wel naar Groot-Brittannië wil afreizen. In plaats van zekerheid veroorzaken de acties van Romeo juist heel veel verwarring en stress.
Met Bacalaureat toont Mungiu een ander soort, ongrijpbare vorm van gevaar die voortdurend als een donkere wolk boven Romeos gezin hangt. In plaats van te schuilen voor de donder gaat Romeo er de confrontatie mee aan, maar we weten allemaal dat de strijd tegen de elementen onbegonnen werk is. Dit zorgt voor een benauwende sfeer, waarbij het de vraag is of Romeo de problemen in de hand werkt of juist het hoofd weet te bieden. Feit is in ieder geval dat de arts zijn principes opzij moet zetten. Hij weet geen andere uitweg, maar de loop van het verhaal maakt duidelijk dat deze er wel degelijk is. De vaderliefde maakt blind. Net als bij voorgaande producties van Mungiu zijn het acteerwerk en de dialogen naturel en alledaags. De camera is wisselend dynamisch en juist statisch. Maar Mungiu weet niet de sterke emoties aan te roeren van zijn voorgaande werk. Toch won de regisseur in Cannes de award voor Beste Regie.
