Kriterion is een klein filmhuis in Amsterdam dat al sinds 1945 volledig door studenten wordt beheerd en gerund, zogenaamde Kriteriërs. Het maakt Kriterion een uniek en sympathiek filmtheater met een interessante geschiedenis die documentairewaardig is. Hedda van Gennep, decennia geleden als student werkzaam voor Kriterion, kijkt tegelijk naar het verleden en werpt een blik op hoe het er vandaag de dag in Kriterion aan toe gaat achter de schermen. Een ode aan de idealistische zelfredzaamheid van studenten, die door de jaren heen de bioscoop uitbreidden met een kinderopvang, een eetcafé, een pompstation, een club, een tweede bios plus restaurant én een Kriterion-initiatief in Sarajevo.
De oprichters van Kriterion beginnen tijdens de Tweede Wereldoorlog samen te werken aan een kinderopvang om Joodse vondelingen uit de kampen te houden. In november 1945, zes maanden na de bevrijding, openen ze de bioscoop. Zonder subsidie of financiële hulp. De eerste film die draait, is het verlaat uitgebrachte Citizen Kane (de klassieker van Orson Welles uit 1941), het eerste succes is David Leans liefdesdrama Brief Encounter. Een tijd later komt de koningin een film kijken in Kriterion.
Gelet op het grote aantal filmtheaters dat de afgelopen halve eeuw is gekomen en gegaan, is het bijzonder dat Kriterion niet alleen nog bestaat, maar ook nog altijd succesvol is, inclusief al die andere takken van sport. Dat is voornamelijk te danken aan de onvermoeibare inzet, initiatief en creativiteit van vele generaties studenten, die de boel draaiende houden. Wat er in 1995 na de oorlog in voormalig Joegoslavië zelfs toe leidt dat Amsterdamse studenten in Sarajevo lokale studenten helpen om daar ook een Kriterion bioscoop op te zetten, in soortgelijke omstandigheden als in 1945 in Nederland.
Naast de verrassend bewogen geschiedenis van Kriterion is het voor elke bioscoopganger (en zeker degene die wel eens Kriterion heeft bezocht) leuk om te zien hoe het er achter de schermen aan toegaat. Van de programmering tot de besluitvorming rondom de reparatie van verstopte wc's, het gaat allemaal in overleg waarna democratisch wordt gestemd over wat er moet gebeuren. Het voltrekt zich met een aanstekelijke dosis enthousiasme, humor en passie voor de zaak. Zo maken scènes van vergaderingen, op papier nu niet bepaald spannend, mooi duidelijk hoe van dag tot dag de inzet van de studenten mogelijk maakt dat Kriterion nog altijd bestaat. Zij doen het niet voor de kleine maandelijkse vrijwilligersvergoeding, maar voor het ideaal van het zelfstandige filmtheater.
Juist dat komt in gevaar als er mogelijk sprake is van dat Kriterion lonen moet gaan betalen en dus belastingen moet gaan betalen, wat niet alleen kosten op zou leveren maar ook het hele concept van Kriterion sinds 1945 overhoop zou halen. Daar gaan de studenten tegen in hoger beroep. Ondertussen protesteren ze ook tegen het leenstelsel, dat nevenactiviteiten tijdens studietijd onder druk zet. Kriterion, geboren uit een periode van strijd en verzet, is in zekere zin ook vandaag de dag nog in strijd. Als bezoeker merk je daar weinig van, behalve als je op de dag van het protest een film had willen bezoeken (toen was de bios gesloten). Kriterion: Sinds '45 geeft een inspirerend beeld van een alternatief voor de groeiende eenheidsworst van de grote bioscoopketens in ons land.
