Als de in glimmend strak pak gestoken Mohammed zichzelf bij de Gentse kroeg Belgica aanbiedt als 'doorbitch', vraagt hij de uitbatende broers hun kleren verschoten en zelf ietwat aangeschoten wat hun doelgroep eigenlijk is. De twee, die in hun oude kot nooit aan een deurbeleid gedaan hebben en vinden dat ook in hun hernieuwde tent iedereen welkom is, lijken er nooit over te hebben nagedacht. De kleerkast kijkt de broers aan. Waar mikken ze op? Marginalen? Of deftig volk?
Het is juist allebei wat bij Belgica binnen zit. Welkom in het Vlaamse nachtleven, waar artistieke jongelingen gebroederlijk naast tandeloze buurtbewoners aan de toog staan en hippe lui en oudere jongeren samen dansen op de nummers van rammelende gitaarbandjes en strakke electro-acts. Welkom in Belgica, de kroeg van Jo en Frank in Gent, waar het personeelsbestand een grote hechte familie is, waar gesnoven wordt door plastic kronkelrietjes, waar een volgezogen tampon de wc-potten doet verstoppen tot de stront de zaal indrijft, waar gevochten wordt door zuiplappen en, hoe langer hoe meer, door de broers onderling. En waar godsgruwelijk goeie muziek gespeeld wordt.
Belgica is de nieuwe film van de Gentse regisseur Felix van Groeningen, die in Nederland doorbrak met De Helaasheid der Dingen en later met The Broken Circle Breakdown een Oscarnominatie mocht ontvangen voor Beste Buitenlandstalige Film. Afgelopen januari ging Belgica in wereldpremière op het Sundance Film Festival en werd daar beloond met de prijs voor Beste Regie.
Waar De Helaasheid der Dingen de verfilming is van de gelijknamige roman van topauteur Dimitri Verhulst en The Broken Circle Breakdown gebaseerd is op een toneelstuk, schreef van Groeningen het script van Belgica zelf, samen met scenarist Arne Sierens. Voor het verhaal van de twee broers en hun muziekcafé putte hij uit zijn eigen jeugdherinneringen. Als kind woonde van Groeningen (1977) boven de kroeg van zijn vader, een kroeg die later zou uitgroeien tot de meest beroemde en beruchte tent van Gent en omstreken. Belgische bands als Das Pop, Vive la Fête en Admiral Freebee, maar ook onze eigen Herman Brood: ze hebben allemaal in de Charlatan opgetreden. Ook Stephen en David Dewaele van Soulwax waren er regelmatig te vinden. Felix van Groeningen vroeg de broers voor de soundtrack, wat resulteerde in een compleet nieuw Soulwax-album vol fictieve acts, die allemaal hun opwachting maken in de film.
De muziek is een van de sterkste troeven van de film. De uitbundige feesten en de hypnotiserende muzikale optredens in Belgica kunnen zich meten met de wervelende dansscènes uit Paolo Sorrentinos La Grande Bellezza. Hier geen strakgetrokken Romeinen, maar laveloze Vlamingen die dansend de dood op afstand proberen te houden. Schoonheid zit m in het tongen met een vreemde met een condoom over je hoofd en een glibberige knakworst die over en weer gaat. Groots en meeslepend leven in een donkere Belgische kroeg waar het zweet en bier van de muren druipt.
De talrijke en zich herhalende nachtelijke bacchanalen maken van Van Groeningens film een roes: tomeloos, energiek, onbesuisd, maar ook met de onvermijdelijke kater die erop volgt. Het hedonistische leven eist zijn tol en met name oudste broer Frank verliest de controle. De meer verantwoordelijke en bedachtzame Jo moet lijdzaam toezien hoe Frank ten prooi valt aan een mateloos leven, gevaarlijk voor zij die geen maat kunnen houden. Gewoon een beetje rock-n-roll, zoals hij het schouderophalend goedpraat voor zijn vrouw die thuiszit met een baby op schoot en de volgende op komst. Maar dat beetje rock-n-roll wordt al gauw een heleboel seks, drugs en rock-n-roll en meer specifiek overspel, drugs- en drankmisbruik en agressie. Het zelfverklaarde oord van verderf neemt epische proporties aan en stevent daarmee af op zijn eigen ondergang. Mohammed wordt noodgedwongen ingelijfd, om aan de deur te beslissen wie binnen mag (beslist geen Marokkanen). De schulden lopen op en niet alleen de broederband maar ook de hechte familie die het personeel vormt, begint scheurtjes te vertonen.
Van Groeningen heeft een uitbundige en ongepolijste kroniek van een kroeg en diens uitbaters gemaakt. Belgica sleurt je mee in de opkomst en ondergang van die Gentse tent, van diens familie en ten slotte van een tijdperk. Het acteerwerk van de bij ons niet zo bekende Vlaamse acteur Stef Aerts en de voormalig muzikant en toneelspeler Tom Vermeir is van hoog niveau. Schijnbaar moeiteloos laveren de filmbroers tussen schaamteloos incorrect en schrijnend, geholpen door het scenario dat vol slimme dialogen en eigengereide tragikomische details zit. Belgica laat je keer op keer achter met een kater. Maar ook met een onbedwingbare drang om te dansen.
