De vorige film van Jean Pierre Jeunet, Le Fabuleux Destin dAmélie Poulain (2001), is een van de meest succesvolle Franstalige films uit de geschiedenis. En niet zonder reden; Amélie was een hartverwarmend, sprankelend sprookje dat zelfs de grootste cynicus deed smelten. Er werd dan ook reikhalzend uitgekeken naar Jeunets volgende project: Un Long Dimanche de Fiançailles, naar het gelijknamige boek van Sébastien Japrisot. Op papier lijkt het wederom een hit voor de Franse cineast: Audrey Tautou (die eerder de rol van Amélie voor haar rekening nam) is weer van de partij, Jeunet had de beschikking over een tot de verbeelding sprekend verhaal en Warner Bros. was bereid een grote zak Amerikaanse dollars in het project te steken. Toch kan Jeunet de hooggespannen verwachtingen niet helemaal waarmaken. Un Long Dimanche de Fiançailles ziet er prachtig uit, en hier en daar zijn we weer getuige van de typische Jeunet-magie, maar het geheel wordt ondergesneeuwd door langdradige oorlogssequenties en een speurtocht die maar niet weet te boeien.
De Eerste Wereldoorlog loopt ten einde als Mathilde hoort dat haar verloofde, Manech, behoort tot een groep van vijf gewonde soldaten die was gearresteerd vanwege zelfmutilatie. Een krijgsraad oordeelde dat de vijf zich naar de eerste vuurlinie dienden te begeven om daar in de strijd gedood te worden. Mathilde weigert te geloven dat haar geliefde is gesneuveld en begint een lange, moeilijke zoektocht. Met elke stap die ze dichterbij Manech komt, krijgt ze nieuwe, hartverscheurende informatie over de laatste uren van haar geliefde. Toch geeft ze niet op; als Manech dood zou zijn, zou Mathilde dat immers moeten voelen.
Je zou het De Schijnbeweging Van Jeunet kunnen noemen: aansturen op het geijkte en het verwachte, om vervolgens heel subtiel de verwachtingen een stapje voor te zijn, waardoor zich een geheel nieuwe emotionele dimensie ontsluit. En zonder dat je het doorhebt, zit je met een enorme glimlach op je gezicht, of biggelen de tranen over je wangen. Jeunets eerdere films waren misschien te absurdistisch maar daardoor zeker niet minder fraai voor de Schijnbeweging, maar Amélie zat er vol mee. In Un Long Dimanche de Fiançailles komt Jeunets passeerbeweging helaas te weinig voor; ze wordt slechts enkele keren toegepast, bijvoorbeeld wanneer de beide hoofdpersonen voor het eerst met elkaar naar bed gaan, of in de laatste zinnen van de film. In plaats daarvan verliest Jeunet zich in eindeloze reeksen van oorlogstaferelen (die in het begin nog indruk maken, maar op een gegeven moment beginnen te vervelen) en ontwikkelingen in Mathildes zoektocht. En het zijn juist deze gedeelten die het minst weten te boeien. In de wirwar van besnorde Fransmannen, die allemaal onder de modder zitten, is het knap lastig te volgen wie nou wie is en wie nou wat deed. En weet je wat na een tijdje interesseert je dat eigenlijk ook niet meer. Wat je wilt zien is hoe het komt dat Mathilde tot het uiterste gaat in haar zoektocht. Waarom ze niet opgeeft. Wat de band tussen Mathilde en Manech zo speciaal maakt. Er wordt ons een blik gegund in hun geschiedenis het kloppende hart van de film maar dit is niet genoeg. Jeunet, de man die als geen ander de essentie van karakters kan blootleggen in slechts enkele shots, geeft ons te weinig Mathilde & Manech.
Visueel gezien behoort Un Long Dimanche de Fiançailles zonder meer tot Jeunets beste werk. De boomstronk op het slagveld waar Manech de naam van Mathilde in kerft, het korenveld dat op betoverende wijze wordt beroerd door de wind, de shots van Mathilde en Manech op de vuurtoren het zijn stuk voor stuk beelden die voor altijd op je netvlies gebrand zullen staan. Alle shots dragen onmiskenbaar de handtekening van Jeunet: de typische kleurpaletten, de camerabewegingen die je adem doen stokken (het visuele equivalent van De Schijnbeweging) en de barokke decors. En temidden van al dit moois is daar natuurlijk Audrey Tautou. Het is nog te vroeg om te kunnen zeggen of Tautou een veelzijdig actrice is, maar in het universum van Jeunet kun je je geen ander middelpunt voorstellen. Haar spel is subtiel, en tegelijk heel krachtig; één oogopslag van Tautou zegt meer dan duizend woorden.
Un Long Dimanche de Fiançailles is weer op en top Jeunet en is zeer zeker de moeite waard. Al was het alleen maar om de verhalen binnen het verhaal, waarbij we heel kort het leven van een personage induiken, of de gedachtespelletjes die Mathilde met zichzelf speelt (als ik deze appel in één keer kan schillen, zie ik mijn verloofde weer). Het zijn momenten als deze waarop Jeunet schittert en waarvan je wilt dat de betovering voortduurt. Voorbij de eindeloos grauwe loopgraven. En voorbij Mathildes onmenselijke zoektocht.
Lees [urlnoblank=http://www.filmtotaal.nl/module.php?section=newsDetails&newsID=4452]hier[/urlnoblank] het verslag van de korte ontmoeting die FilmTotaal had met Jean-Pierre Jeunet.
