Wat is realiteit? Waarom zijn we hier? Wat gebeurt er met ons na de dood? Wie of wat is God? vragen die wij onszelf allemaal wel eens stellen. Vragen ook die eigenlijk nooit echt te beantwoorden zullen zijn; het zijn stuk voor stuk geloofskwesties. Maar dat maakt het stellen van de vragen er niet minder spannend om. Let wel: het blijft speculatie. Wetenschap daarentegen, probeert een objectieve beschrijving van de werkelijkheid te geven. Nu zijn er helaas altijd hardleerse figuren die hun geloof op een of andere manier proberen te verankeren in de wetenschap, koppig ontkennend dat deze twee voorstellingen van de werkelijkheid geloof en wetenschap elkaar niet of nauwelijks verdragen. Het resultaat is praktisch altijd hetzelfde: halve waarheden, simplistische voorstellingen en verminking van serieuze theorie. Een prachtig voorbeeld van dergelijk destructief religieus gedrag vinden we in de film What the Bleep Do We Know!?, schaamteloze New Age propaganda uit de Verenigde Staten. Over de rug van de kwantumfysica wordt getracht zieltjes te winnen voor een dubieuze mystieke stroming. Dat waarheid en logica het daarbij moeten ontgelden, lijkt de Amerikanen niet te deren; de film werd in de Verenigde Staten enthousiast ontvangen en was een bescheiden bioscoophit. Hopelijk prikken de Nederlanders door het fraaie staaltje wetenschapsvervalsing heen en zien ze de film zoals hij werkelijk is: een metafysisch balletje-balletje. Je wordt genaaid waar je bij staat.
In What the Bleep Do We Know!? volgen we de fotografe Amanda, wiens dagelijkse routine ruw wordt doorbroken wanneer zich plotseling een dieper liggende werkelijkheid namelijk die van de kwantumfysica aan haar openbaart. Meegezogen in een existentiële maalstroom, ontdekt ze dat niets is wat het lijkt, en dat de werkelijkheid die wij allemaal als vanzelfsprekend en lineair ervaren, een oneindig aantal mogelijkheden omvat. Het verhaal van Amanda wordt afgewisseld met interviews met wetenschappers en mystici. Aan de hand van Amandas ervaringen proberen zij een brug te slaan tussen kwantumfysica en spiritualiteit.
Hoewel de film begint met enkele interessante vragen zien onze ogen meer dan onze hersenen ons voorschotelen? Zien we alleen maar wat we geloven? Zijn gedachten geconditioneerd? gaat het in de uitwerking van deze vragen behoorlijk mis. De film komt al na tien minuten terecht in een vrije val van pseudo-wetenschap en salonfilosofie die aanhoudt tot het slot. Onder het mom van traditionele wetenschap kan niet alles verklaren worden de sluizen der speculatie wijd opengezet en wordt er gepraat over vorige levens, lopen over water en de kwantumfysische boodschap van Jezus Christus(!), alsof het de normaalste zaak van de wereld is. De grootste misser van What the Bleep Do We Know!? is echter dat de wetten die gelden voor de kwantumfysica, dus die van toepassing zijn op subatomaire deeltjes, klakkeloos geprojecteerd worden op de werkelijkheid als geheel. Met andere woorden: mensen vertonen hetzelfde gedrag als subatomaire deeltjes. En dit is natuurlijk klinkklare onzin. Aangezien deze argumentatie zon beetje het hart vormt van What the Bleep Do We Know!?, maakt dit de film zo goed als vleugellam.
Over de vorm kunnen we kort zijn. De makers hebben geprobeerd een lastig onderwerp toegankelijk te maken voor een breed publiek door de interviews met wetenschappers af te wisselen met een fictief verhaal en computeranimaties. Dit komt de film niet ten goede. Het acteerwerk is namelijk van een beschamend niveau, de soundtrack doet nog het meest denken aan de muziek van een tv-programma met Chriet Titulaer uit de jaren tachtig, de humor is kinderachtig en flauw, en het slot wordt al een half uur van te voren ingezet. Bovendien is een film over kwantumfysica waarin een soort flubber (die een peptide moet voorstellen) in de vorm van Robert Palmer Addicted To Love zingt, moeilijk serieus te nemen. Toegankelijk maken voor een groot publiek? Prima. Maar er zijn grenzen!
Pas tijdens de aftiteling toont What the Bleep Do We Know!? zijn ware gezicht. Een van de geïnterviewde mensen blijkt namelijk J.Z. Knight te zijn, het beruchte medium dat de 35.000 jaar oude Ramtha (een strijder uit Atlantis) channelt. Wat doet deze paria van de New Age beweging in een film over kwantumfysica? Nou, heel eenvoudig: de drie makers van What the Bleep Do We Know!? maken deel uit van de Ramtha School of Enlightenment. Hoezo verborgen agenda? Uiteindelijk blijkt What the Bleep Do We Know!? niet meer dan een uit de hand gelopen commercial voor een mystieke sekte met twijfelachtige reputatie. Een film die niet inspireert, maar irriteert.
