Als je een film kijkt, probeer je - bewust of onbewust - mee te leven met één of meerdere personages. Meestal de hoofdpersoon omdat je daar nu eenmaal de meeste tijd mee doorbrengt. Sommige films rekenen minder op je empathie en meer op je intellect (er zijn ook veel films die aan beide geen belang hechten, maar dat is weer een ander verhaal). Sommige films doen een beroep op beide. Maar hoe vaak geven die films je het gevoel dat je oprecht iets deelt met échte mensen? Dat je meegesleept wordt omdat het voelt alsof je er bij bent, alsof je je in het hoofd en hart van die mensen bevindt? Rachel Getting Married roept zulke gevoelens op, en nog zoveel meer.
De film is een emotionele achtbaan die als zodanig werkt door het inzicht dat we krijgen in de mensen die de film bevolken. Het sterke script van Jenny Lumet (dochter van Sidney) daagde Jonathan Demme uit tot zijn beste film sinds Silence of the Lambs (of misschien wel gewoon zijn beste) en de cast tot hun beste werk. Anne Hathaway kreeg de meeste lof, nominaties en prijzen, maar haar prestatie zou niet zo resoneren zonder die van Rosemarie DeWitt, Bill Irwin of Debra Winger. Met zijn allen vormen ze de disfunctionele familie Buchman.
Rachel staat op het punt te gaan trouwen, maar de komst van de cynische ex-verslaafde Kym zorgt voor enorme spanningen en opent allerlei oude wonden. Kym heeft ooit als tiener iets verschrikkelijks gedaan wat nog altijd een schaduw werpt op de familierelaties. Kyms paranoia, narcisme, woede en verdriet dreigen het huwelijksfeest te overschaduwen. Rachel heeft daar begrijpelijkerwijze nogal moeite mee, maar wil haar zus er wel bij hebben. Papa Paul wil vooral de vrede bewaren, maar ziet niet in wat voor pijn dat juist kan veroorzaken. De komst van gescheiden moeder Abby zorgt voor nog pijnlijkere situaties, maar ook voor vreugde.
Mooi is hoe Lumet laat zien hoe dicht bij elkaar liefde, afgunst, vrolijkheid en wanhoop kunnen zitten. Haar personages zijn levensecht en als zodanig verre van perfect, soms vrij onsympathiek maar tegelijk ook liefdevol en beminnelijk. Het zijn mensen. Nog mooier is hoe Jonathan Demme dat gefilmd heeft met een stel handheld cameras alsof hij een Dogmefilm aan het maken was. Daarmee geeft hij ons kijkers het gevoel dat we aanwezige getuigen zijn, in plaats van toeschouwers. Dat doet hij ook door het optimale uit zijn acteurs te halen. Hathaway duikt als nooit tevoren de diepte in en toont een niet eerder zichtbaar talent terwijl ze zowel afstoot als ontroert en verscheurt.
Minder ostentatief maar niet minder bijzonder is DeWitt als Kyms oudere zus die worstelt met haar gevoelens voor haar zusje en haar aandachtsopeisende gedrag. Bill Irwin is ook fantastisch als de vader die tegelijk wil genieten van het geluk van zijn oudste dochter maar automatisch zijn aandacht volledig op het verdriet van zijn jongste dochter richt zodra zij thuiskomt. Debra Winger doet niet voor de rest onder als de deels afwezige moeder die net als de rest van de familie een trauma met zich meedraagt.
Naast complex drama en karakters te bieden, stelt Lumet ook intrigerende vragen. Kun je werkelijk ooit veranderen? Definieert één slechte daad voor altijd je leven? Is het beeld van iemand onveranderlijk verankerd in een dergelijke daad? Hoe sterk zijn bloedbanden? Kun je diepe traumas écht verwerken of leer je er slechts mee te leven? Briljant geïntegreerd in de personages en het verhaal, versterken dergelijke vragen het drama zonder af te doen aan de verrukking die naast al het leed onderdeel uitmaakt van deze heel complete film. Rachel Getting Married is een op alle mogelijke vlakken geslaagde prachtfilm over de pijn en plezier van het menselijke bestaan.
Erg jammer dat dit juweeltje op dit moment alleen in filmtheater De Uitkijk te Amsterdam en Lux te Nijmegen is te zien. Het is te hopen dat de film de komende tijd meer kans krijgt om een publiek te bereiken.
