Een keihard gevangenisregime, een oude man met een verhaal, vriendschappen tussen tegenpolen, drugs, intimidatie en een bizar ontsnappingsplan: werkelijk geen enkel geijkt bajesthriller-ingrediënt ontbreekt in Rupert Wyatts regiedebuut The Escapist. Maar samen met zijn puike cast en crew past Wyatt die clichés zo strak en doelmatig toe dat het resultaat toch een onderhoudende film blijkt, met als toetje een fijne twist.
De buzzer gaat. Werktuiglijk beweegt bajesklant Frank Perry zich naar zijn celdeur. Hij krijgt een nieuwe celgenoot, de nog niet door het Londense gevangenisleven geharde jongen Lacey. Zestigplusser Frank zit niet te wachten op dit groentje en laat hem dat merken ook. Frank heeft levenslang. Hij is een man die zijn illusies al jaren geleden bij het vuil heeft gezet. Droomloos en star zit hij zijn dagen uit; institutionalized, zoals dat sinds de ultieme gevangenisfilm The Shawshank Redemption standaard is gaan heten.
Daarin komt verandering als de bejaarde gevangene een brief krijgt met slecht nieuws over zijn dochter. Frank wordt met het uur rustelozer en staat zichzelf beetje bij beetje toe om het ondenkbare te denken: naar buiten! Een paar van zijn bevriende medegevangenen blijkt een ingenieus vluchtplan te hebben. Maar dan krijgen hun aartsvijanden Rizza en Tony lucht van het ontsnappingscomplot. Deze verknipte, sadistische broers terroriseren de bajesbevolking dag in, dag uit. Einde oefening voor Frank en kornuiten - of toch niet?
Zoals gezegd kijkt regisseur Wyatt (medeoprichter van productiebedrijf Picture Farm) niet op een gevangenisclicheetje meer of minder. De club bajesvrienden bestaat uit archetypes: de ongecontroleerde vechtersbaas Drake, de goedzak Brodie, de spaced out drugsleverancier Batista, de rookie die een tough cookie blijkt Lacey en dan natuurlijk Frank: de Morgan Freeman van het stel. Wyatt laat zijn hoofdpersoon Freemans beroemde that kid is gone-monoloog uit The Shawshank Redemption zelfs bijna letterlijk kopiëren. Een uitglijder, maar voor de rest komt Wyatt prima weg met zijn beslissing om van The Escapist een echte genrefilm te maken. Dat flikt hij door het even desolate als dynamische camerawerk, en door de strak versneden niet-chronologische opbouw van de film, die eindigt met een klassieke twist.
Daarnaast heeft Wyatt voor The Escapist een behoorlijk smetteloze cast verzameld: vijf karakterkoppen het publiek dat Joseph Fiennes voor het laatst zag in Shakespeare in Love zal verrast zijn door zijn woeste Drake aangevoerd door de subliem tragische, doorgroefde Brian Cox in de rol van Frank. Hijgend en rochelend sleept deze stoere oude walrus zich naar het eind van het script dat, hoewel het de typische Hollywoodslogan 5 men, 4 walls, 1 plan voert, erin slaagt door de gehaaide actiescènes heen toch echte mensen te laten schemeren.
