Het is toch wel heel fijn dat Eye Film Instituut Nederland jaarlijks zo veel gerestaureerde klassiekers uitbrengt in de Nederlandse bioscopen. Dit jaar kon de doorgewinterde filmliefhebber onder meer genieten van Casablanca, La Notte en Spellbound. De laatste titel van dit jaar is misschien wel de mooiste: de balletfilm The Red Shoes uit 1948, die onder leiding van liefhebber Martin Scorsese is gerestaureerd en nu in volle glorie te zien is in bioscopen door het hele land.
De film van het legendarische Britse duo Michael Powell en Emeric Pressburger, die ook verantwoordelijk waren voor films als Black Narcissus en A Matter of Life and Death , duikt minder vaak op lijstjes van beste films aller tijden dan klassiekers als Citizen Kane of Casablanca, maar dat is zeer onterecht. The Red Shoes is namelijk een van de absolute hoogtepunten uit de filmgeschiedenis die zestig jaar na dato nog steeds als een huis overeind staat.
De film gaat over de balletproducent Boris Lermontov, ijzig goed gespeeld door Anton Walbrook, die succes op succes stapelt maar nooit helemaal tevreden is. Als hij in contact komt met de jonge Victoria Page die graag auditie voor hem wil doen, ziet hij al snel haar grote talent. Hij gunt Page een hoofdrol in zijn nieuwste productie The Red Shoes en dat blijkt een gouden zet. Page is in een klap de grootste ballerina op aarde en met het gezelschap van Lermontov gaat het ook voor de wind. Het gaat echter mis als Page een relatie begint met Julian Craster, de componist van het gezelschap, en van de harteloze Lermontov moet kiezen tussen de liefde en haar grote passie, het ballet.
Films waarin hoofdpersonen worstelen met een op het oog onmogelijke keuze hebben we natuurlijk veel vaker gezien, maar het is de setting die The Red Shoes zo bijzonder maakt. Powell en Pressburger trekken veel tijd uit om de kijker te introduceren in de wereld van het topballet, waarin van iedere danser volstrekte overgave wordt geëist en elk moment van verslapping wordt afgestraft. Het is een werkwijze die bijna onmenselijk is - de geobsedeerde Boris Lermontov wordt door de makers natuurlijk niet voor niets als een duivels figuur afgebeeld - maar wel resultaten oplevert die al die inspanning misschien wel de moeite waard maken.
Dit komt tot uiting in de zeventien minuten durende opvoering van de productie The Red Shoes, het absolute hoogtepunt van de film. Actrice Moira Shearer, in de jaren veertig vooral bekend als ballerina, maakt grote indruk als de fragiele Victoria Page die de sterren van de hemel danst. Een grote pluim moet daarbij ook worden uitgedeeld aan het magnifieke camerawerk van Jack Cardiff, de klassieke Technicolortechniek en de gedetailleerde art direction, die de kijker het gevoel geven niet in de bioscoop, maar in het theater te zitten. Het zijn deze overweldigende balletuitvoering en het verbluffend sterke einde die The Red Shoes zijn eeuwigheidswaarde hebben gegeven. De kans om de film nu terug te zien op het grote scherm is er een die de ware filmliefhebber niet aan zich voorbij mag laten gaan.
