De achttienjarige Silviu zit al een tijd vast in de jeugdgevangenis. Routineus doet hij mee met de verplichte arbeid, maar dan krijgt hij onverwacht bezoek. Zijn jongere broertje komt met het nieuws dat hij over een paar dagen door hun moeder wordt meegenomen naar Italië. Silviu, die het ventje opvoedde omdat zijn moeder met de noorderzon was vertrokken, ziet zijn leven in duigen vallen. Hij moet nog twee weken uitzitten en staat machteloos. Binnen de gevangenismuren kan hij geen kant op. Het gaat van kwaad tot erger.
If I Want To Whistle, I Whistle is een rauw portret van een jongen die voor zijn leven is getekend. Wat hij heeft gedaan om in de gevangenis terecht te komen wordt niet verteld, maar aannemelijk is dat hij tot wanhoop is gedreven toen hij de veel te grote verantwoordelijkheid over zijn broertje kreeg.
Het emotionele centrum van de film is een verhit gesprek tussen Silviu en zijn moeder, terwijl zijn broertje hulpeloos toekijkt hoe ook zijn leven naar de verdoemenis wordt geholpen; gevangen tussen twee kampen die beide onvermijdelijk de afgrond inglijden. Zonder direct een schuldige aan te wijzen laat debuterend regisseur Florin Serban deze familie genadeloos ten onder gaan.
Middelpunt van de film blijft Silviu, een wispelturige tiener die geen eerlijke keuzes krijgt. Misschien is het niet eens in de eerste plaats zijn machteloosheid vanuit de gevangenis. Nu meer dan ooit zal hij beseffen dat zijn leven buiten de gevangenis veel complexer is dan erbinnen. Waar is hij eigenlijk beter af?
Op die manier worden er impliciet intrigerende vragen opgeroepen, maar toch blijft If I Want To Whistle, I Whistle vaak aan de oppervlakte. De film won in Berlijn o.a. de Alfred Bauer-prijs voor innovatieve cinema, maar komt nooit echt vernieuwend over. De stijl van de film lijkt vooral op die van de Dardenne-broers en het verhaal heeft qua opzet veel weg van andere Roemeense dramas van de afgelopen jaren. Net als 4 Maanden, 3 Weken en 2 Dagen en The Death of Mr. Lazarescu is dit opnieuw een deprimerende en compromisloze film met een hoofdpersonage dat slachtoffer is van zijn sociale positie.
Qua insteek is dit regiedebuut misschien niet verrassend, maar het blijft aangrijpend en bij vlagen spannend. De tevens debuterende hoofdrolspeler George Pistereanu heeft daar een groot aandeel in. Hij speelt een jongen die mooi laveert tussen jeugdige onschuld en volwassen koelbloedigheid.
