In 2009 draaiden op het filmfestival van Venetië twee nieuwe films van Werner Herzog. De eerste, het controversiële en hilarische The Bad Lieutenant: Port of Call - New Orleans met Nicolas Cage, kwam hier vorig jaar maart uit. Nu verschijnt eindelijk de tweede film in de Nederlandse bioscopen. My Son, My Son, What Have Ye Done is een prachtige, duistere en nog veel vreemdere film over een jongeman die zijn eigen moeder vermoordt en zich daarna met twee gijzelaars in zijn eigen huis barricadeert.
De film is gebaseerd op een echte gebeurtenis, maar zoals gebruikelijk bij de Duitse regisseur is dat van weinig betekenis - meer dan zeventig procent zoog hij naar eigen zeggen uit zijn duim. Herzog geeft niets om de waarheid van het telefoonboek, zoals hij het noemt, maar is altijd op zoek naar de extatische waarheid, de dichterlijke en verbijsterende waarheid die volgens hem ongrijpbaar en geheimzinnig is. En die slechts door verdichting, verbeelding en stilering kan worden bereikt. In dit geval betekent dit dat hij het waargebeurde verhaal als uitgangspunt nam, maar daar volledig zijn eigen draai aan geeft. Het resultaat is een typische stijlvolle Herzogfilm, zwanger van een mysterieuze, indringende sfeer.
My Son, My Son, What Have Ye Done heeft David Lynch als uitvoerend producent, maar volgens Herzog verleende die alleen zijn naam aan de productie en had hij er verder niets mee te maken. Hoewel de film zeker een aantal surrealistische scènes bevat, is dit niet in de stijl van Lynch maar toch echt de lyriek van Herzog. Het licht maniakale, bezeten karakter van Michael Shannons personage past geheel in de stijl van de Duitser, die internationaal naam maakte met zijn films met Klaus Kinski als Aguirre, der Zorn Gottes en Fitzcarraldo.
Shannon speelt de abnormale Brad, die aan het begin van de film zijn eigen moeder heeft vermoord in het huis van de buren en zich vervolgens met een dubbelloops geweer en twee gijzelaars heeft verschanst in de woning die hij met haar deelde. Shannon heeft bijna altijd wel iets krankzinnigs, en gaat daar regelmatig mee over de top, maar niet in deze film. Dat hij zich nu inhoudt maakt hem eigenlijk alleen nog maar intenser. Het geeft zijn bizarre gedrag een tragische dimensie.
Zijn verhaal wordt aan detective Havenhurst verteld door Brads vriendin en de theaterregisseur van het stuk waar het koppel in meedeed, en via hen wordt Brads neergang in waanzin enigszins sympathiek neergezet, zoals Herzog meestal wel enige sympathie heeft in figuren die zich onbegrepen voelen door de wereld en een bijzondere blik daarop hebben. Even uniek is de opmerkelijke digitale visuele stijl, die vooral in de vele zonovergoten scènes de film een licht buitenaardse sfeer geven, waar de enigszins experimentele muziek flink aan bijdraagt. Herzog doet daar zelf nog een schepje bovenop door de acteurs soms in een scène eventjes stil te laten staan terwijl ze recht in de camera kijken.
Terwijl deze film bij ons in de bios komt draaien, is Herzogs nieuwste (een 3D-documentaire over de grotten van Chauvet) alweer in de Verenigde Staten te zien en is hij zijn daaropvolgende alweer aan het filmen. Het is te hopen dat die iets sneller onze kant opkomen, maar tot die tijd volstaat My Son, My Son, What Have Ye Done, een wonderlijk juweeltje van een meester die nog altijd boeiend blijft.
