De Amerikaanse stripboekenuitgever Marvel vindt zijn oorsprong al in het einde van de jaren dertig en kan al decennialang rekenen op een grote schare trouwe fans. Na altijd afhankelijk te zijn geweest van de bestaande filmstudios besloot het bedrijf - dat groot werd gemaakt door schrijver, bedenker en voormalig baas Stan Lee - om de productie van superheldenfilms in 2008 voortaan in eigen stal onder te brengen. Het leidde tot nu toe tot vijf succesvolle en kwalitatief hoogstaande titels. Marvel liet een nieuwe generatie kennis maken met klassieke superhelden als Iron Man, The Hulk, Captain America en Thor. De filmfan die bij deze blockbusters is blijven zitten tot na de aftiteling of online enigszins oplettend is geweest, kan de aankondiging van het ultieme superheldenteam The Avengers niet ontgaan zijn.
Het is onbegonnen werk om de oorsprong en alle wisselende samenstellingen van het clubje krachtpatsers uit te gaan zitten pluizen. The Avengers waren begin jaren zestig het antwoord van Marvel op een soortgelijke superteam van concurrent DC Comics (bekend van Superman en Batman). Voor de verfilming werd besloten om zich voornamelijk te richten op de superhelden die Marvel onlangs bij het bioscooppubliek had geherintroduceerd. Dat hun krachten verschillende herkomstbronnen hebben, vormt geen belemmering. Het clubje wordt bijeengebracht door Nick Fury. De baas van het spionagebureau S.H.I.E.L.D wil zo voorkomen dat Thors broer Loki de alleenheerschappij van de aardbol opeist. Een lekker helder en overzichtelijk doel, al zijn Furys motieven wat dubieus.
Het project werd geplaagd door de nodige opstartproblemen vanwege het gesteggel over het script en de regieklus. Uiteindelijk mocht Joss Whedon The Avengers op zijn schouders nemen. Hij had al een Oscarnominatie op zak voor het meeschrijven aan het script van [/i]Toy Story[/i] en een flinke bak ervaring opgedaan met televisieseries. Geesteskindje Buffy the Vampire Slayer wist door Whedons spitsvondige dialogen en rake humor het middelmatige uitgangspunt uit te vlakken en al snel een trouwe fanbase achter zich te scharen. Eenzelfde behandeling krijgt het verhaaltje in The Avengers, dat dient als kapstok om de ploeg volkshelden bij elkaar te brengen. Loki is een waardige schurk die de nodige hulptroepen stand-by heeft staan, waar best een indrukwekkend team op af mag worden gestuurd.
Het inhuren van Whedon blijkt een gouden greep. Hij voelt de sfeer goed aan en produceert hilarische dialogen op de juiste momenten, zonder er kluchtige toestanden van te maken met strakke lycrapakjes en wapperende capes. Er is voldoende focus op de ontwikkeling van de stortvloed aan personages, zodat ze niet meteen in actie hoeven uit te barsten. Dit heeft echter ook zijn keerzijde, want als de film plotmatig op zijn gat ligt en er zon twintig minuten aan gortdroge dialoog weggewerkt moet worden, dient het onvermijdelijke inkakmoment zich aan. Er komt pas weer wat pit in als de Hulk voor het eerst uit zijn pak mag barsten. Nadat Bruce Banner weer tot bedaren is gekomen, laat Whedon ons nog even snel zien wat er met de grote broek van de groene driftkikker gebeurt.
In de sterke compacte openingsscène steelt de adoptiebroer van Thor een explosief kubusje dat garant staat voor werelddominantie. Daarna ontkomt Whedon niet aan een verplicht voorstelrondje van de leden van zijn sterrenteam. Hierin wordt voldoende afwisseling geboden in de vorm van strak geregisseerde actie en het aanstippen en uitwerken van de uiteenlopende superegos. Zo zet bijvoorbeeld de kennismaking met de minder bekende en aan een stoel vastgebonden Black Widow op krachtige wijze de toon van Whedons kijk op het superheldenuniversum.
De visuele effecten van The Avengers zien er fantastisch en gelikt uit. De onopvallende 3D is echter amper functioneel en werd later door de computer toegevoegd. De dieptewerking trekt zelden de aandacht en de wow-factor is er nu toch echt wel vanaf. Whedons tweede speelfilmproject op de regiestoel laat zien dat het hem naast het scenario net zo goed om een hoog entertainmentgehalte te doen is geweest. De uitwerking van al dit vermaak is op het genoemde lange dialoogstuk na doeltreffend en overzichtelijk. Whedon laat overdadige flitsmontages, waarbij je nauwelijks nog ziet wat er gebeurt, achterwege en laat zien groots opgezette actiescènes prima te kunnen coördineren.
Onze helden stoeien heel wat af op en bij een futuristisch, vliegend vliegdekschip. Voor de eindconfrontatie verplaatst het strijdtoneel zich naar Manhattan (in werkelijkheid gefilmd in Cleveland). Hier komt het beste dat multitalent Joss Whedon te bieden heeft samen. De eigenzinnige regisseur trekt flink wat tijd uit voor de slotakte en haalt hierbij de New Yorkse straten en hun toeristische trekpleisters flink overhoop. Door het heerlijke, afwisselende vermaak dat hij ons voorschotelt vliegt de tijd voorbij. Michael Bay kan er nog wat van opsteken. The Avengers is een geslaagd staaltje teamwork, waarbij de steracteurs elkaar niet verdrukken voor de meeste schermtijd. Dit keer hoef je trouwens niet te blijven zitten totdat de hele aftiteling voorbij is gerold. De bonus komt vlak nadat de storm is geluwd.
