in Recensies
Update:
Duizelingwekkende cijfers. Elke dag van het jaar proberen ruim achthonderd vluchtelingen zich op illegale wijze toegang te verschaffen tot de Verenigde Staten. Er zijn grote parallellen te trekken met de bootvluchtelingen die vanuit Afrika Europa binnen proberen te komen. Ook ten zuiden van de Amerikaanse grens is een heel netwerk opgetuigd om de vluchtelingen het land in te krijgen, compleet met fixers, chauffeurs, smokkelaars en gidsen.
De kans dat het lukt om heelhuids in de VS terecht te komen en ook nog eens het officiële staatsburgerschap te krijgen is uitermate klein. Dat vinden de criminelen achter de illegale acties helemaal niet erg, want zo blijven ze hun eigen klanten genereren. In het kleine Texaanse stadje La Joya probeert de grenspolitie te voorkomen dat de immigranten de Rio Grande oversteken. Het oppakken en terugsturen van de immigranten lijkt niet de juiste weg. Chief Ramon Gonzalez en zijn collega's proberen juist de kartels achter de vluchtpogingen in beeld te krijgen en op te rollen.
De indringende documentaire The Border Crossed Us vormt het resultaat van de inspanningen van de in Honduras geboren Nederlands-Amerikaanse filmmaker Loretta van der Horst. Als journalist heeft ze veel bericht over de grensproblematiek in het zuiden van de Verenigde Staten en zich helemaal in het onderwerp ondergedompeld. Ze toont niet alleen maar de politieacties, maar ook de veelal schrijnende verhalen achter de immigranten, de dilemma's van de agenten en de beweegredenen van de smokkelaars.
Uiterst heftig is het verhoor van Gonzalez met een mogelijke medeplichtige van een smokkelaar, nota bene haar eigen man. Lange tijd houdt ze vol dat ze niet weet wat haar wederhelft uitspookt, totdat Gonzalez haar confronteert met bewijsmateriaal op haar eigen smartphone. Hij probeert de verdachte duidelijk te maken dat ze maar beter kan meewerken, omdat ze anders haar eigen op handen zijn naturalisatie in gevaar brengt.
Veel van de grenswachten hebben zelf roots in Zuid- en Midden-Amerika, wat hun baan nog ingewikkelder voor ze maakt. De gelovige Gonzalez is er heel nuchter onder. Sommigen zien hem als verrader, maar hij voert enkel de regels uit die indirect door God zijn opgesteld. Regels zijn regels, zo meent de chief en die moeten worden nageleefd. Toch kan ook hij zijn ogen niet sluiten voor de schokkende incidenten van zijn werk, of het nu om een doodziek kind gaat of een voertuig met vluchtelingen dat over de kop is geslagen.
The Border Crossed Us, geproduceerd door de Evangelische Omroep, is een indringend portret dat de groothoek van de immigrantenproblematiek afwisselt met persoonlijke portretten en intieme momenten. Van der Horst toont aan dat er niet één oorzaak bestaat voor de grensproblemen in de VS en dat er dus ook niet één oplossing bestaat. Van der Horst weet in amper in zeventig minuten grote indruk achter te laten, maar had er gerust nog een uur aan vast kunnen plakken. Het is een knappe prestatie dat de filmmaker in opvallend weinig tijd de koe zo goed bij de hoorns weet te vatten.
