Return to Dust begint met een zacht gedwongen huwelijk tussen Ma Youtie en Cao Guiying. Ma is een eenvoudige boer die dag en nacht moet werken om zijn land te onderhouden, Cao is als kind zwaar gepest, worstelt met incontinentie en kan geen kinderen krijgen. Beide families zien de perfecte match tussen de twee verloren schapen. Ma en Cao gaan berustend het huwelijk aan. Wat moet, dat moet. Aarzelend en ongemakkelijk probeert het ongewone koppel er iets van te maken.
Naarmate de tijd verstrijkt groeit wederzijdse waardering, respect en liefde en bloeit een onwaarschijnlijke romance op. Regisseur Ruijun Li neemt de tijd om de pieken en dalen in de relatie te tonen, met scènes die tegelijkertijd het hardvochtige boerenbestaan moeten verbeelden. Ma en Cao leven van koeien, kippen en varkens. Ze verbouwen het land, vervoeren karrenvrachten tarwe en moeten voor zichzelf blijven zorgen.
Dat levert prachtige plaatjes op van het trage leven op het platteland. Li koos juist voor deze locatie omdat hij er is opgegroeid. Veel acteurs die even in beeld komen zijn echte dorpsbewoners. Het stukje land waar Ma en Cao wonen zou je bijna als personage op zich gaan beschouwen. Of er nou graan wordt geoogst, een regenstorm de akkers teistert of de wind een spookachtig geluid veroorzaakt, Li zorgt ervoor dat het platteland een eigen gezicht en stem krijgt.
Return to Dust leunt op de eerste plaats op sfeer en ontvouwt zich als ingetogen huwelijksportret. Dit is echter ook een dun fundament dat na ruim twee uur begint te kreunen en kraken. Een beetje meer tempo en pit hadden geen kwaad gekund. Hoewel er kleine scheurtjes in het huwelijk van Ma en Cao sluipen en er sprake is van een crisis op het platteland, overheerst ook het gevoel dat het drama ontbreekt. Alsof de film gemoedelijk voortkabbelt op zijn mooie beelden en tevreden is met wat het is.
Toch heeft Li wel degelijk iets te vertellen. Bijvoorbeeld over de boerengemeenschap die gedwongen wordt om naar de stad te vertrekken. Hij laat zien hoe twee verloren zielen alsnog het geluk vinden, waarbij ze behoorlijk uit hun comfortzone worden geduwd. En hoe goede daden niet per definitie tot een goed karma hoeven te leiden. Wat dat precies betekent moet je zelf maar gaan zien. Return to Dust moet in elk geval niets hebben van voorspelbaar Hollywood-geluk.
Net als het niet al te geweldige huwelijk tussen Ma en Cao heeft Return to Dust de tijd nodig om te overtuigen van zijn schoonheid. En dan nog zal niet iedereen deze film kunnen waarderen.
