A Respectable Family
Recensie

A Respectable Family (2012)

Een sfeervol familiedrama over het Iran van toen en nu, met zowel politieke als thrillerelementen.

in Recensies
Leestijd: 2 min 20 sec
Regie: Massoud Bahkshi | Cast: Babak Hamidian (Arash), Mehrdad Sedighian (Hamed), Mehran Ahmadi (Jafar), e.a. | Speelduur: 90 minuten | Jaar: 2012

In 1980 begon de Irak-Iranoorlog. Gebruikmakend van de chaos die in Iran ontstond na de Islamitische revolutie van 1979, viel Saddam Hoessein de Iraanse provincie Khuzestan binnen, om het volgens hem bij Irak behorende gebied terug te winnen. De oorlog duurde acht jaar en kostte naar schatting bijna een miljoen Iraniërs het leven. Geboren in Teheran in 1972, groeide regisseur Massoud Bakhshi op in deze woelige periode. Met zijn scherpe en inzichtelijke documentaires, veelal over het hedendaagse Iran, vestigde hij zich in de Iraanse cinema. Met A Respectable Family maakt hij zijn speelfilmdebuut.

Het is goed te zien dat Bahkshi in de eerste plaats een documentairemaker is. Niet alleen vanwege zijn realistische, uit de losse pols geschoten manier van filmen, maar ook inhoudelijk gezien. Bahkshi baseerde het verhaal op zijn eigen jeugd tijdens de oorlog en zijn ervaringen in het hedendaagse Teheran. Dat hij de cultuur als geen ander kent, is overduidelijk en hij weet een authentiek beeld van Iran neer te zetten. De sfeer die hij schept, vooral in de scènes die zich in Teheran afspelen, is enigszins chaotisch. Op straat vinden constant protesten plaats en in elke huiskamer staat de televisie op een nieuwszender die daar verslag over uitbrengt. Ondertussen roepen overheden op tot kalmte.

Dit Iran is vreemd voor Arash Saafi. Arash is docent en woont in Frankrijk, maar is terug in Iran om les te geven aan de universiteit van Shiraz, waar ook zijn moeder woont. Op de universiteit worden zijn methoden echter in twijfel getrokken. Een boek dat hij heeft geschreven mag hij niet publiceren en zelfs zijn lesmateriaal wordt verboden. Als Arash na het overlijden van zijn vader wordt betrokken bij geheimzinnige financiële praktijken binnen zijn familie, ontdekt hij dat hij niet alleen vervreemd is van zijn vaderland, maar ook van zijn familie. De vervreemding die Arash ervaart, is voelbaar. Door de constante aanwezigheid van religie misschien nog wel het meest voor westerse kijkers. Door middel van flashbacks wordt de geschiedenis van de familie Saafi uit de doeken gedaan en wordt al snel duidelijk dat de familie helemaal niet zo respectabel is als de titel doet vermoeden. Niet alleen in Arash’ familie, maar in heel Teheran is sprake van machtsmisbruik en uitbuiting. Het is niet moeilijk te begrijpen waar de protesten vandaan komen.

Het script verweeft slim het politieke met het familiedrama. En als het net zich om Arash sluit, komen er zelfs thrillerelementen aan te pas. Met behulp van archiefbeelden van de militaire dictatuur worden verschillende facetten van de Iraanse samenleving belicht. A Respectable Family is niet zozeer een aanklacht tegen het huidige Iraanse regime, maar wel een treffende en persoonlijke film over het Iran van toen, nu en dat van morgen.