The last Steven Soderbergh movie staat er boven de gezichten van hoofdrolspelers Jude Law en Catherine Zeta-Jones op de filmposter van Side Effects. De veelfilmer en kameleon heeft sinds 1998 elk jaar een rolprent afgeleverd, variërend van rampenfilm (Contagion) tot geëngageerd drama (Erin Brockovich). Vaker nog zat hij op een gemiddelde van twee bioscoopreleases per jaar. Het afgelopen jaar liet de regisseur nog van zich horen met strippersdrama Magic Mike en het algeheel dramatische Haywire. Soderbergh heeft jaren geleden al te kennen gegeven te stoppen met films, om andere talenten te ontwikkelen. Nu lijkt hij dan eindelijk de daad bij het woord te voegen en de cinema vaarwel te zeggen. Na het zien van Side Effects is het hopen dat de Amerikaan alsnog van gedachten verandert.
Veel valt er niet te vertellen over de verwikkelingen in Side Effects. Niet omdat er niets gebeurt, maar omdat het lastig is iets prijs te geven van het verhaal zonder teveel te verklappen. Dokter Jonathan Banks, een gedreven psychiater en keurig vader, neemt de jonge Emily Taylor in behandeling. Vier jaar heeft ze toegeleefd naar de dag waarop haar grote liefde vrij zou komen uit de gevangenis en als het eindelijk zover is, verwondt ze zichzelf. Hoewel ze het houdt op een ongeluk, vermoedt Banks dat er meer aan de hand is. De dame heeft een lange geschiedenis van therapie en antidepressiva. En ook nu lijkt niets effect op haar te hebben. Tegelijkertijd wordt Banks gevraagd een nieuw medicijn, Ablixa, in zijn praktijk uit te zetten en wonderbaarlijk genoeg slaat het antidepressivum bij Emily aan. Maar het heeft ook bijwerkingen die niemand had kunnen voorzien en die het leven van alle betrokkenen voor altijd zal veranderen. Arts of patiënt: iemand zal achter de tralies moeten verdwijnen.
Side Effects is een psychologische thriller die zich afspeelt in het eenentwintigste eeuwse Manhattan, inzoomend op de gretigheid waarmee in Noord-Amerika met Prozac, Zoloft en Efexor wordt gestrooid. Iedereen slikt deze stemmingsverbeteraars zonder er iets over te weten of te willen weten.
Antidepressiva maken je niet tot een ander mens, licht Dr. Banks een twijfelaarster toe, integendeel: it makes it easier for you to be who you are. Het kat-en-muisspel tussen geesteszieke, arts en pillenfabrikant is niet zozeer een stellingname van de regisseur als wel een instrument om spanning op te roepen, plotwendingen in te luiden en bovenal om van Side Effects een hedendaagse film noir te maken.
Ook Soderberghs slotakkoord kenmerkt zich door zijn befaamde stijl: vakkundig verteld, clean en strak gesneden. Het beeld staat in dienst van het verhaal, maar is tegelijkertijd sfeerversterkend. Side Effects is niet zo artificieel klassiek als The Good German maar ook niet zo cool en eigentijds als Out of Sight. Hij mist echter dat wat Oceans Eleven zon allemansvriend maakt, dat schijnbaar moeiteloze. Niettemin is Side Effects een spannend drama dat zich ontpopt tot een eigentijdse en tegelijkertijd klassiek aandoende misdaadthriller. Soderbergh houdt de vaart erin en zijn film is vermakelijk en onderhoudend. Hij krijgt daarbij hulp van de uitstekende vertolkingen van Jude Law en Rooney Mara. De film doet op zijn beste momenten denken aan Roman Polanski en Brian de Palma, maar is vooral een eerbetoon aan de enige echte master of suspense Alfred Hitchcock. Met nadrukkelijke close-ups van voorwerpen die ertoe doen en een niet-aflatende voyeuristische blik op hoofdrolspeelster Mara herkennen we in de mooie en mysterieuze Emily Taylor een hedendaagse Hitchcockiaanse heldin.
Toch stelt de film tegen het eind teleur. De overgang van drama naar thriller is al net zo abrupt als Emilys wisseling van Zoloft naar Ablixa. Van een prettige mix van drama en spanning met de perfecte balans tussen oud-Hollywood en de contemporaine samenleving, verandert zijn film, ingeluid door een mierzoete flashback, in een rechttoe-rechtane thriller. Side Effects blijft uiteindelijk te braaf, zowel wat betreft de aantijgingen naar de farmaceutische industrie als plottechnisch. De angel is eruit, en dat is negatief bedoeld. Soderbergh lijkt het einde te hebben afgeraffeld, als een atleet die te hard van start gegaan is en geen kracht meer heeft om naar behoren te finishen. Of als een groot cineast die wereldkundig gemaakt heeft ermee te stoppen en het niet meer kan opbrengen zijn laatste werk tot een goed einde te brengen.
