Zhang Yimou kreeg nogal wat kritiek te verduren door zijn strakke regie van de openings- en slotceremonie van de Olympische Zomerspelen van 2008 in Beijing. De kritiek richtte zich niet eens zozeer op het vakmanschap dat de drieënzestigjarige filmregisseur afleverde, maar meer op de mensenrechtensituatie in China, de haast fascistisch precieze choreografieën en natuurlijk op het meisje dat kennelijk te lelijk was en werd vervangen door een playbackend leeftijdsgenootje. De keuze voor Zhang stond eigenlijk buiten kijf. Het is een filmmaker die zijn sporen ruimschoots heeft verdiend en met grote spektakelfilms als het visueel overdonderende Hero, House of Flying Daggers en Curse of the Golden Flower ook zijn weg naar het westen wist te vinden. Wat je ook van de Spelen en de achtergrond vindt, Zhang was de ideale man voor de klus.
Als belangrijke vertegenwoordiger van de vijfde generatie Chinese filmmakers maakte Zhang in eigen land naam met kleine, vaak sociaal beladen dramas, maar altijd prachtig geschoten. Zhang heeft nooit teruggedeinsd voor maatschappijkritiek, wat hem in China een discutabele reputatie heeft opgeleverd. Dit was een man die de autoriteiten in de gaten moesten houden. Met zijn twintigste speelfilm Coming Home keert de cineast terug naar zijn roots. Het prachtig klein gehouden Coming Home is gebaseerd op de roman The Criminal Lu Yanshi en vertelt het schrijnende verhaal van dissident Lu Yanshi die jaren moet slijten in een strafkamp. De focus ligt grotendeels op zijn vrouw, de timide en bescheiden Feng Wanyu en hun dochter Dandan. We volgen meer dan zestig jaar van hun levens. Als Lu Yanshi weet te ontsnappen probeert hij in het geheim contact te zoeken met zijn familie. Zijn dochter herkent haar vader niet eens. Twintig jaar later komt de man vrij, om vervolgens zijn vrouw aan te treffen die lijdt aan een ernstige vorm van geheugenverlies.
Coming Home is gebouwd op het wrange gegeven van twee geliefden die niet alleen veel verloren tijd hebben in te halen, maar ook nog eens worden geconfronteerd met een enorme hiaat in het geheugen van de vrouw. Lu Yanshi betekent in het Chinees hoe te herkennen. Feng Wanyu is blijven steken in het verleden. Ze weet niet beter dan dat ze op de vijfde van de maand haar echtgenoot van de trein moet komen halen. Als haar man daadwerkelijk terugkeert weet ze niet meer wie hij is. Lu Yanshi besluit uit respect en omdat het beter is voor zijn familie te doen alsof hij een behulpzame vreemdeling is. Hij is de man in het dorp die op een dag met een gigantische koffer vol met brieven aan komt zetten. Het zijn de brieven die Lu Yanshi tijdens zijn gevangenschap aan zijn vrouw schreef. Hij besluit de brieven aan zijn zieke vrouw voor te lezen. Het leidt tot prachtige intieme scènes waarin ware liefde en pijnlijke omstandigheden prachtig met elkaar versmelten.
De grote ster van dit schitterende liefdesdrama is Zhangs grote muze Gong Li. Zij speelt een kwetsbare maar eveneens strijdlustige vrouw met een onvoorwaardelijke liefde voor haar man die ze vrijwel haar hele leven moet missen. Het verhaal voltrekt zich tegen de achtergrond van de Chinese revolutie, maar gebrek aan kennis van deze periode deert niet. Prachtig zijn ook de momenten waarin Lu Yanshi nieuwe brieven schrijft om maar bij zijn vrouw te kunnen zijn en hun liefde levend te houden. Het liefst is hij bij zijn vrouw, zelfs als dit betekent dat hij zich als de grote onbekende moet opstellen. Dichtbij voelde zelden zo ver weg. Zhang is terug in vorm en toont met Coming Home aan nog steeds een cineast te zijn die we in de gaten moeten houden. Vanwege zijn durf en de schoonheid van zijn films welteverstaan.
