Regie: Stephanie Soechtig | Scenario: Jeff Benedict | Speelduur: 83 minuten | Jaar: 2023

Iedereen die naar Zuid-Oost Azië op vakantie gaat, kan er donder op zeggen dat ze wel van iemand het advies krijgen om geen eten op straat te nuttigen. Want binnen de kortste keren mag je maag leeggepompt worden. Van dit soort uitspraken gaat de arrogante gedachte uit dat je in de Westerse wereld klakkeloos voedsel in je mond kan stoppen, want dat is veilig. Dat de realiteit anders is, bewijst de documentaire Poisoned: The Dirty Truth About Your Food.

De documentaire van Stephanie Soechtig is volledig georiënteerd op de Verenigde Staten, waar er voor elke voedselgroep wel een aparte inspectiedienst lijkt te bestaan, die ook nog eens lekker langs elkaar heen werken. Erg veel fantasie hoef je niet te hebben om de situatie in de States te vertalen naar Europa of zelfs Nederland. Want hoe veilig en gecontroleerd onze voedselketen ook lijkt: het gevaar schuilt in de supermarkt op elke groenteafdeling en in elke vrieskist.

De Verenigde Staten beleefden een van de grootste voedselcrises toen in 1992 klanten van de fastfoodketen Jack in the Box na een hap uit hun hamburgers een bezoekje aan het ziekenhuis konden brengen. Voor sommigen werd het zelfs een tragisch enkeltje. De E. coli-bacterie die in het vlees werd aangetroffen maakte honderden mensen ziek doordat de bacterie hun eigen lichaam vergiftigde. Vier kinderen stierven.

De oorzaak lag in het beleid van de restaurantketen om hun burgers niet goed te verwarmen, iets dat de CEO met klem ontkende. Helaas bleef het hier niet bij, want na het eten van het besmette vlees bleken met name kinderen ook van elkaar de bacterie te kunnen overnemen. De E. coli-besmetting was zelfs slechts het begin, want na de burgers bleek sla een ziekteverwekker omdat het niet verwarmd werd. Hierna volgde een salmonellavergiftiging bij een fabrikant van pindakaas.

Op schoolse wijze laat Soechtig wetenschappers, nabestaanden, slachtoffers, artsen, juristen en journalisten aan het woord, die ons angst aanjagen met de verhalen over de moderne voedselvoorziening. Door de hoge exportaantallen is de herkomst van voedsel steeds lastiger vast te stellen. Bovendien is er bij voedselproducenten te weinig besef dat hun producten ook daadwerkelijk geconsumeerd worden en dus gevaren voor de volksgezondheid op kunnen leveren.

Soechtigs docu zorgt weliswaar voor eye-openers, maar is statisch en schematisch van opzet. Het ene na het andere schandaal passeert de revue. Hierbij hebben de deskundigen natuurlijk altijd gelijk en is de voedselindustrie de boeman. Het is een dankbare maar ook gemakzuchtige tegenstelling vol inkoppertjes en open deuren. Nuance ontbreekt en ook het uitzicht op verbetering wordt grotendeels achterwege gelaten.

Poisoned: The Dirty Truth About Your Food heeft een opsommerig en drammerig karakter, maar heeft wel degelijk een belangrijke boodschap te verkondigen. Nog steeds sterven jaarlijks duizenden Amerikanen aan ziekteverwekkers in hun dagelijkse voedsel. De wijze waarop deze boodschap, met veel herhaling en opgeheven vingertje, wordt verkondigd had krachtiger gekund.

Poisoned: The Dirty Truth About Your Food is te zien bij Netflix.