De Man uit Rome
Recensie

De Man uit Rome (2023)

Emotioneel vaderlands drama over de zin en onzin van geloof in tijden van collectief verdriet.

in Recensies
Leestijd: 2 min 44 sec
Regie: Jaap van Heusden | Scenario: Rogier de Blok en Jaap van Heusden | Cast: Michele Riondino (Filippo), Raymond Thiry (Pastoor Henri), Emma Bading (Térèse), Marie-Louise Stheins (Mevrouw van Slochteren), e.a. | Speelduur: 107 minuten | Jaar: 2023

In tijden van grote geestelijke of emotionele nood klampt de mens zich graag vast aan het onverklaarbare. Hoop wordt geput uit de kleinste dingen en is dan ook een belangrijke pijler onder geloof. Juist wat we niet exact kunnen thuisbrengen brengt dan grote troost. Deze kan zo groot worden dat een hele gemeenschap zich eraan vasthoudt. Een plotseling huilend Mariabeeld is dan een teken.

Een niet nader aangeduid Limburgs grensdorp kampt nog steeds met een immens trauma van enkele jaren terug. Maar liefst elf kinderen lieten bij dat drama het leven. Het dorp is er eigenlijk - en begrijpelijkerwijs - nooit meer bovenop gekomen. In de kamer van de zwijgzame Térèse - de negentienjarige jonge vrouw weigert nog te spreken sinds het drama - openbaart zich een wenend Mariabeeld.

Het Vaticaan is niet zo happig op het uitroepen van een wonder en al helemaal niet op de massahysterie die het fenomeen oproept nadat het viraal is gegaan. De Kerk stuurt de sceptische Italiaanse priester Filippo naar Limburg om het vermeende wonder te onderzoeken. De priester stuit op een gemeenschap die nog volop in staat van verdriet verkeert en bovendien weinig op heeft met de bemoeienis van het Vaticaan.

De Man uit Rome markeert de vierde speelfilm van regisseur Jaap van Heusden. De filmmaker deed inspiratie op in het Franse Lourdes en verbaasde zich over de wijze waarop de Katholieke Kerk omgaat met vermeende wonderen. Als je op Van Heusdens ervaringen en observaties moet afgaan is het haast een wonder te noemen dat de kerk zo veel zalig- en heiligverklaarden kent, omdat het daarvoor vereiste wonder nauwelijks vast te stellen lijkt.

Voor Térèse is de komst van Filippo een teken van boven, maar haar dorpsgenoten verwelkomen de Italiaanse nieuwkomer met meer argwaan. Het is de pragmatische, haast kille aanpak van Filippo die botst met de goedgelovige dorpelingen, die wel een lichtje kunnen gebruiken in aardedonkere tijden. Bovendien heeft de Katholieke Kerk nog wel wat goed te maken, zo ondervindt Filippo als hij door een dorpsbewoner verbaal wordt aangevallen vanwege de vele misbruikschandalen.

Filippo is en blijft niet alleen een buitenstaander, maar ook een vreemde eend in de bijt. Dit voorziet het drama van de nodige onderhuidse spanningen die zich nooit echt zullen effenen. Enigszins te voorzien valt het feit dat Filippo door de gebeurtenissen in Limburg ook aan zijn eigen geloof gaat twijfelen. Als er een boodschap uit De Man uit Rome valt te distilleren dan is het wel dat je zaken niet altijd onomstotelijk hoeft te bewijzen om er toch de grote (meer)waarde van te kunnen inzien.

Collectieve waan is misschien wel dé remedie tegen collectief trauma en vormt hierbij de verbindende factor. Wie zit er dan te wachten op een man die pretendeert het woord van God te verkondigen om vervolgens op haast wetenschappelijke en klinische wijze elke hoop de kop in te drukken. De Man uit Rome is een krachtig geacteerd drama dat ongebruikelijke plotelementen verenigt. De uitwerking zelf verloopt volgens geijkt stramien, maar dit wordt grotendeels gecompenseerd door de ongrijpbare personages en de deprimerende sfeer.