Een leven, een baan, een carrière, een gezin en veel luxegoederen. Aan het begin van Danny Boyles grote doorbraak Trainspotting moest hoofdpersoon Mark Trenton er niet aan denken. Hij hing liever doelloos rond met zijn vrienden hoppend van het ene naar het andere heroïneshot. 'Rent Boy' besloot schoon schip te maken en ook al kwamen de treintjes op het behang van zijn slaapkamer in het ouderlijk huis op hem af: Trenton moest en zou afkicken. Maar zijn vrienden bleven een slechte invloed op de twintiger hebben, zelfs als hij een nieuwe start probeerde te maken in Londen, ver weg van de Schotse hoofdstad Edinburgh.
Doyles meesterwerk uit 1996 portretteerde en fileerde feilloos en genadeloos de subcultuur in 'Embra' waarin het eigen genot prevaleerde om zo de dagelijkse sores even te vergeten. Met als basis de roman van Irwin Welsh schetste hij echter ook de kracht van de vriendschap, zelfs al was deze grotendeels uit eigenbelang om een shot zeker te stellen. Wat Trainspotting zo krachtig maakt zijn de snelle montages, de ongepolijste toon die geen compromissen toestond en de pulserende soundtrack. In dat leven passen geen zekerheden of wetmatigheden.
Welsh schreef in 2002 een opvolger onder de titel Porno. Boyle gebruikte dit werk als leidraad voor een vervolg, maar was minder te spreken over de kwaliteit ervan. De filmmaker wilde bovendien wachten tot zijn acteurs, die veelal hun doorbraak aan Trainspotting te danken hebben, zichtbaar ouder geworden waren. Alle overlevende personages zijn dan ook weer vertegenwoordigd al is het in de huidige moderne tijd het individualisme dat de boventoon voert. Het is meer dan toen ieder voor zich en samenwerkingen worden pas opgezocht en vriendschappen opnieuw aangehaald als je er overduidelijk beter van kan worden. Op dat vlak is er dus weinig veranderd.
Twintig jaar later lijkt Mark dat leven, die baan en dat gezin te hebben, want hij maakt ons wijs dat hij met zijn vrouw en kids (die we nooit te zien krijgen) in ons eigen Amsterdam woont. Hij keert terug naar Schotland om wat zaken af te handelen en hij zoekt contact met Spud, de meest labiele van het oude vriendenstel. De lange slungel is nog drugsverslaafd en onderhoudt een moeizame relatie met zijn ex en dochter. Ook komt Mark oog in oog te staan met Simon die door de diefstal van zestienduizend pond uit het eerste deel nog een appeltje met hem heeft te schillen. Simon is met zijn Bulgaarse vriendin in een obscure wereld beland waarin hij hooggeplaatste (zaken)mannen chanteert en afperst. Compleet met voorbinddildo's en stoute filmpjes.
Het liefst zou de cokeverslaafde Simon een eigen zaak beginnen, want in de kroeg die hij van zijn familie heeft overgenomen komt geen hond. Dan is er tot slot nog de draaideurcrimineel Begbie, ronduit de gevaarlijkste en meest onbetrouwbare van het stel, die uit de bak weet te ontsnappen. De ex-bajesklant probeert zijn zoon, met wie hij na al die jaren zitten het contact is verloren, in het criminele wereldje te trekken. Tevens is hij uit op wraak omdat Mark er jaren terug met zijn geld vandoor is gegaan.
Gaat deze Trainspotting 2.0 op dezelfde manier de geschiedenisboekjes in als de voorganger uit 1996? Hoogstwaarschijnlijk, eigenlijk wel zeker, niet. Naast de meeste personages heeft ook Boyle zich ontwikkeld als filmmaker. Elementen als de dreunende soundtrack missen effect en deze worden hier dus ook niet meer stelselmatig van stal gehaald, maar dit zou in de voortgeschreden twintig jaar ook niet meer hebben gewerkt. De geëvolueerde dynamiek tussen de hoofdpersonen is hier de voornaamste aantrekkingskracht. Dit heeft ervoor gezorgd dat de visuele en thematische intensiteit niet meer zo priemend is, maar biedt wel mogelijkheden tot verdieping.
Als T2 Trainspotting één ding aantoont is het wel dat echte vriendschappen blijven, zelfs met ingebouwde onbetrouwbare factoren. Het is allesbehalve een vlakke vertelling geworden en illustreert dat mensen maar moeilijk kunnen veranderen. Daar waar Ewan McGregors personage twee decennia geleden al weer in oude gewoontes leek te vervallen, gebeurt dit hier opnieuw. Maar de mate waarin is veranderd. Met zijn zesenveertig jaar op de teller is Mark wel degelijk een wijzer man geworden, al is het maar omdat het besef is ingedaald dat het leven in de duisternis nog steeds je slechtste beste vriend is.
Het rauwe is er overigens wel vanaf in dit geslaagde vervolg. Boyle pakt meer de rust, beziet samen met terugkerend scenarist John Hodge de wisselwerking tussen de mannen, die we hoogst sporadisch allemaal samen zien, vanuit allerlei perspectieven. Hierdoor is een meer uitgebalanceerde, maar ook meer afgemeten en minder gecomprimeerde film ontstaan. Alle vaste spelers, inclusief de dames Kelly McDonald en Shirley Henderson maken hun (soms korte) opwachting. De geschiedenis herhaalt zich, maar past zich ook aan. Die toekomst, waarin alles beter en helder is, is net zo ver weg als het laatste uitzoomende shot doet suggereren.
