In één van de verhaallijnen van Requiem for a Dream zagen we hoe een vrouw van middelbare leeftijd geobsedeerd raakte door een televisieshow, met desastreuze gevolgen. Regisseur Darren Aronofsky liet in zijn doorbraakfilm de keiharde keerzijde van dromen najagen zien. Het Italiaanse Reality is vergelijkbaar in zijn boodschap en voelt daarmee wat achterhaald aan.
Zo genadeloos als zijn Amerikaanse collega pakt cineast Matteo Garrone niet uit. Hij zou het waarschijnlijk wel gekund hebben, getuige zijn meedogenloos realistische portret van de Napolitaanse maffia dat hij met Gomorra schetste, maar Reality is een stuk luchtiger van toon. Garrone tilt zijn film boven de realiteit uit om de moderne obsessie met roem in extremen te laten zien. Critici in Cannes vergeleken dat al snel met werk van Fellini, maar daarmee deden ze de film te veel eer aan. Garrone leunt hier meer op plot dan op sfeer, en dat maakt deze satire een stuk minder beklijvend dan de films van zijn landgenoot.
In Reality komt de roem waar mensen naar lonken in de persoon van Enzo, een realityster (ja, zo worden die mensen echt genoemd) uit het televisieprogramma Big Brother. In de openingsscène wordt hij als eregast onthaald op een bruiloft. Hoofdpersoon Luciano kijkt hongerig van jaloezie toe hoe de doodnormale vent wordt verafgood door de gasten op het feest. Dat wil en moet hij ook kunnen. De simpele visboer auditeert voor de volgende editie van de show en klampt zich steeds hardnekkiger vast aan de gedachte dat hij net zo bekend en geliefd gaat worden. Als in het televisiehuis verborgen cameras hangen, dan zullen die ook wel in de buurt van mogelijke kandidaten worden geplant. Toch?
Zonder dat hij geselecteerd is, begint Luciano zich zo al te gedragen alsof hij aan de show deelneemt. Naast een aantal bitterkomische scènes levert dat ook een boodschap op: het is niet het realisme van reality-tv waar mensen waarde aan hechten, maar de illusie van realisme.
De vraag is in hoeverre de kijker op zon boodschap zit te wachten. Het is inmiddels bijna vijftien jaar geleden dat Big Brother in ons land soortgelijke discussies opriep en ruim tien jaar geleden dat Aronofsky liet zien wat televisiefixatie kan aanrichten. Het huidige televisieaanbod zit nog altijd vol met reality, dus actueel is deze film nog steeds, maar dat wil niet zeggen dat het ook boeiend blijft om naar te kijken.
Qua urgentie komt Garrone dus lang niet in de buurt van het meesterlijke Gomorra. Toch is Reality ondanks zijn voorspelbaarheid nog best vermakelijk. Dat heeft niet in de laatste plaats te maken met debuterend hoofdrolspeler Aniello Arena. Je weet dat je naar een vreselijke sukkel zit te kijken, maar de kinderlijke naïviteit die hij uitstraalt is onweerstaanbaar. Dat maakt een hoop goed.
