Waarom zou iemand een film over een pedofiel willen maken? Het is een van de vele vragen die na het zien van The Woodsman aan je blijven knagen tot je er gek van wordt. Om te laten zien dat het monsters zijn waar we onze kinderen tegen moeten beschermen, of juist dat het een mens betreft die van fouten kan leren en een tweede kans verdient? Beide kanten kun je controversieel noemen. Waarom dan een film? Om de kijker te dwingen een standpunt in te nemen? Alleen met lef is die oplossing te vinden: durven te kijken naar jezelf, hoe moeilijk dat met een onderwerp als dit ook is. Want achter het gruwelijke thema gaat een bijzonder intelligente en zelfs hoopvolle film schuil. Blijft de vraag over: wie brengt The Woodsman een bezoek?
De nieuwe verblijfplaats van Walter, een veroordeelde pedofiel die na jaren weer op vrije voeten komt, kun je op z'n zachtst gezegd nogal ongelukkig noemen. De basisschool tegenover het appartement dwingt hem steeds opnieuw zichzelf te confronteren met zijn duistere verleden. Hoe onlogisch het ook klinkt, als publiek probeer je jezelf ontegenzeggelijk met hem te identificeren. Bij Walter ben je door zijn achtergrond weliswaar op je hoede, toch ontmoet je de man door het ontbreken van flashbacks en achtergrondinformatie betrekkelijk blanco. Al is het geen sympathie, een gevoel van medeleven kun je maar moeilijk onderdrukken. Zo werkt film nou eenmaal en zeker als hij zo knap in elkaar steekt als The Woodsman. Acteur Kevin Bacon speelt hem dan ook levensecht. Als een schim loopt hij op straat, angstvallig voor alles wat hij ziet. Over ieder woord denkt hij na voor hij het uitspreekt; bang om teveel te zeggen. Op zijn werk beweegt hij zich zo onopvallend mogelijk, bang dat iemand zijn gruwelijke geheim ontdekt.
Heel lang houdt Walter dit niet vol. Juist zijn schichtige gedrag maakt hem opvallend. Collega's worden nieuwsgierig naar wie hij is en eentje gaat zelfs op onderzoek uit. Alleen de bijdehande Vicky stapt onbevooroordeeld op hem af om hem beter te leren kennen. Wanneer er langzaam iets moois opbloeit tussen hen, weet Walter dat hij eens met de waarheid voor de dag moet komen. "Vertel het me maar, mij shockeer je niet zo snel", zegt zij hem. Het is daarnaast alleen zijn zwager die hem zo nu en dan eens opzoekt (zijn zus wil hem nooit meer zien), maar bij iedere ontmoeting is de spanning om te snijden. Extra druk komt van een politieinspecteur die Walter bij iedere stap op de hielen zit en regelmatig zijn appartement bezoekt, om hem er nog eens aan te herinneren wat voor beest hij is. Walter kan niet meer doen dan het allemaal aanhoren en accepteren. Geplaagd door verwarrende gedachten ontdekt hij dat het zeer moeilijk is om oude verleidingen te weerstaan. Bij zijn eerste ontmoeting met een jong meisje in een park is het bijna een kwelling om naar het scherm te blijven kijken. Doet hij dit om zichzelf te testen? Is het een ziekte waarvan hij wellicht genezen is? Je houdt je adem in.
Het is onmogelijk je gedachtestroom tijdens het kijken naar The Woodsman te bevriezen. Soms ontstaan er ideeën waar je van kunt schrikken. Zoals de opvatting dat het de eenzaamheid is die Walter weer naar kinderen leidt, die met hun onbevangenheid zijn bestaan wél accepteren. Regisseur Kassell, die ook verantwoordelijk was voor het script, heeft haar verhaal zeer nauwkeurig opgeschreven zonder daarbij partij te trekken. Toch, ondanks het ontbreken van een helder standpunt, lijkt de film soms te willen zeggen dat een man als Walter door zijn immer vijandige omgeving gedwongen wordt weer in oude fouten te vervallen. Het is echter even plausibel om te zeggen dat Kassell de man afschildert als een verdorven persoon die in elke omstandigheid blijft zoals hij is: een gevaar voor de samenleving. The Woodsman is dus vooral een confrontatie met jezelf. Films laten wel vaker een oordeel over aan de kijker, maar bij zo'n genuanceerde benadering van het thema pedofilie moet je er wel mee aan de slag. Dat kun je gemeen noemen, maar ook dapper. Soms ontstaat pas bij ongemakkelijke situaties het bewustzijn dat ook hen die we monsters noemen, mensen zijn.
