'Speak No Evil': toxische masculiniteit en onderhuidse dreiging
Recensie

'Speak No Evil': toxische masculiniteit en onderhuidse dreiging (2024)

Bijzonder ge(s)laagde en spannende remake met James McAvoy in een van de beste rollen van zijn carrière.

in Recensies
Leestijd: 2 min 40 sec
Regie: James Watkins | Scenario: Christian Tafdrup, Mads Tafdrup, James Watkins | Cast: James McAvoy (Paddy), Scoot McNairy (Ben Dalton), Mackenzie Davis (Louise Dalton), Dan Hough (Ant), Aisling Franciosi (Ciara), Alix West Lefler (Agnes Dalton), e.a. | Speelduur: 110 minuten | Jaar: 2024

Hoewel het originele Speak No Evil, met een aanzienlijke rol voor ons koude kikkerlandje, nog vers in het geheugen zit, is het voor Amerika alweer de hoogste tijd voor een remake. Hollywood heeft er een handje van om succesvolle films uit het buitenland te amerikaniseren, maar zoals Ghost in the Shell, Oldboy en vele andere laten zien, is dit niet altijd een groot succes. Gelukkig is Speak No Evil een goed doortimmerde remake, waarin vooral James McAvoy schittert en de spanning om te snijden is.

Vakantie is de ultieme tijd om te ontspannen. Wanneer de kalme Louise en Ben met hun dochter naar Italië gaan om lekker uit te rusten, leren ze daar een excentriek gezin kennen: de lieve vrouw Ciara, hun zoontje Ant, die een beperking heeft en moeilijk communiceert, en de dominante maar enthousiaste vader Paddy. Het klikt tussen de twee gezinnen, en de Daltons worden uitgenodigd om eens een weekendje te komen logeren in hun landhuis in Engeland. Hoewel ze de familie nog maar net kennen, besluiten ze na een tijdje toch op bezoek te gaan.

Een terugkerend thema is het ongemak dat ontstaat door bepaalde gedragsnormen. De spanning die de film hier vanaf het begin mee opbouwt, wordt steeds sterker. De Daltons en de kijker denken telkens precies hetzelfde: is er nu echt iets aan de hand of bedoelen ze het gewoon goed en is het onbeleefd om er iets van te zeggen?

Dit oncomfortabele gevoel zorgt af en toe ook voor een zwart-komische toon, waarbij Louise en Ben in steeds vreemdere situaties terechtkomen, maar uit beleefdheid netjes blijven. De film speelt sterk in op gedragsnormen en cultuurverschillen tussen mensen en brengt dit in meerdere lagen in kaart. De film onderstreept hoe ver mensen eigenlijk gaan om maar aan deze gedragsnormen te voldoen.

Er zijn veel thema's verweven met de spanning en het verhaal, zoals genderongelijkheid, opvoeding en cultuurverschillen, maar het meest prominent is toxische masculiniteit. Aan de ene kant staat James McAvoy als Paddy, die hetzelfde fysiek heeft als in Split en het ultieme alfamannetje is: dominant, gespierd en overrompelend. Aan de andere kant staat Ben, die maar moeilijk tegengas kan geven aan Paddy en daarbij ook moeilijkheden ervaart met zijn vrouw, die hem meermaals vraagt om in te grijpen. Hun personages completeren elkaar op perfecte wijze, wat de schrijnende situatie versterkt.

James McAvoy is de ster van de show. Hij weet in zijn acteerwerk de grandeur subliem te combineren met nuance. Met minimale blikken, gezichtsuitdrukkingen en stemgebruik geeft hij elke scène gewicht. Hoewel James aangaf het origineel niet gezien te hebben (een nieuwe trend?), weet hij de engste kanten van Fedja van Huêt naar boven te halen en zelfs te overstijgen. Als inspiratiebron diende onder anderen Andrew Tate en dat is meermaals duidelijk voelbaar: onderhuids griezelig en verontrustend.

De spanning is heerlijk opgebouwd, met veel shots en dialogen die een voorbode zijn voor de explosieve slotakte. Daarin komen vele plotwendingen samen tot een waardige afronding. Tijd voor vakantie.