De Poolse filmlegende Jerzy Skolimowski die meeschreef aan het scenario van Knife in the Water van Roman Polański en zelf furore maakte met Deep End levert op zijn vierentachtigste een opmerkelijk stukje cinema af waarin de hoofdrol gespeeld wordt door jawel, een ezel.
De Pool ziet zijn film als een ode aan Au Hasard Balthazar uit 1966 van Robert Bresson, een klassieker over een mishandelde ezel en de mensen om hem heen. Dit keer heet de ezel EO, wat niks met de Evangelische Omroep heeft te maken maar wel met zijn balkgeluid. Het dier voert kunstjes op in een circus en ook al krijgt hij wel eens een zweepslag, hij wordt toch met liefde omringd. Daar komt verandering in als activisten de arme ezel bevrijden uit het circus omdat ze zulke kunstjes als dierenleed zien die verboden moeten worden.
Hierdoor raakt de ezel aan het dolen over het Poolse en Italiaanse platteland. Op deze trektocht komt het dier de mensheid tegen in al haar gedaantes, met als kers op de taart een korte ontmoeting met een furieuze Italiaanse gravin die het servies aan diggelen slaat, briljant vertolkt door Isabelle Huppert. EO ontvangt liefde, maar ook pijn want niet iedereen gaat even hartelijk met dieren om. Dat ondervindt de ezel maar al te goed.
Alles wordt gefilmd vanuit de blik van de ezel. Zijn perceptie op de menselijke wereld is die van de dierlijke onschuld. Jerzy Skolimowski maakt er een boeiende trip van waarin hij volop experimenteert met psychedelische kleurtjes waardoor EO soms wat lijkt op een bastaardkind van David Lynch' Eraserhead en Jordan Peeles Nope.
Het zijn visuele vondsten die je bijblijven, en zelfs als je gaat zuchten van al deze referenties blijft de basis een prachtig ontroerend verhaal waarin de mensheid niet al te goed afgeschilderd wordt. Gelukkig zijn er nog de dieren om ons op het juiste pad te brengen.
De premisse van een ezel op trektocht nodigt misschien niet meteen uit, maar levert wel één van de mooiste, en vooral origineelste films van dit jaar op.
