Waarom Darren Aronofsky's nieuwste film een titel draagt zonder hoofdletter maar met een uitroepteken, is een vraag die mother! zelf nooit beantwoordt. Mogelijk heeft de regisseur er een diepzinnige reden voor, maar het kan net zo goed worden afgeschreven als een typisch gevalletje "Kijk mij eens lekker gek doen!" In hoeverre deze afwijkende schrijfwijze storend is, mag ieder voor zichzelf uitmaken, maar een boeiende discussie zal het waarschijnlijk niet opleveren. Titels zijn immers niet veel meer dan etiketten. Dat neemt niet weg dat die wel degelijk een functie kunnen vervullen. Aranofsky lijkt de schrijfwijze van de titel te hanteren als een waarschuwing dat zijn film zich niet bepaald aan de gangbare normen zal houden. Goed om te weten, al hadden we met zijn naam op de poster eigenlijk niets anders verwacht.
mother! begint nog enigszins conventioneel. Hoewel mag worden gezocht naar de context, is de opzet vrij helder: een koppel ziet zijn rustige bestaan overhoop gehaald worden wanneer allerlei mensen onuitgenodigd hun huis bezoeken en zich gaandeweg steeds minder als gasten gedragen. Voor de man (de personages hebben geen namen) is dat volkomen prima. Hij is een door writer's block geplaagde dichter die zichzelf (en daarmee zijn huis) maar al te graag openstelt voor nieuwe mensen, impulsen en ervaringen, in de hoop dat deze zijn creativiteit weer zullen aanwakkeren. Zijn jonge vrouw is wat minder gediend van de amicale huisvredebreuk, al was het maar omdat ze constant bezig is andermans troep op te ruimen. Terwijl zij met lede ogen aanziet hoe de volledig door haar uitgevoerde renovatie van hun huis door de onhandelbare bezoekers teniet wordt gedaan, zwelgt haar joviale echtgenoot in hun adoratie.
Aronofsky bouwt geleidelijk toe naar een alomvattende chaos middels twee troeven: hoofdrolspeelster Jennifer Lawrence en het huis waarin de film zich volledig afspeelt. Afgezien van een enkel shot dat de woning vanuit de verte toont, blijft de camera steeds binnenshuis en zelden meer dan een meter bij Lawrence vandaan. Dwalend en vluchtend door de gangen, kamers en trappen, elke stap resulterend in een onaangenaam krakend geluid, wordt de ontreddering van haar personage steeds tastbaarder en het huis met iedere seconde minder vertrouwd. In promotionele praatjes en diverse recensies zal ongetwijfeld het welbekende kulcompliment opduiken dat het huis 'ook een personage' is. Alsof het hebben van personages het hoogste haalbare is voor films... De wijze waarop Aronofsky zijn decor benut, is te goed om te worden geofferd aan dergelijke dooddoeners.
Aronofsky haalt altijd het beste in zijn acteurs naar boven en Lawrence vormt daarop geen uitzondering. Verrassend genoeg is mother! ook zeer geschikt voor degenen die wel een beetje klaar zijn met de gehypete actrice. Niet alleen omdat het een van haar sterkste rollen is, maar vooral omdat ze eindelijk eens flink op haar nummer wordt gezet. Haar streven de grootste filmster van haar generatie te worden, heeft geresulteerd in tal van rollen waarvoor ze een goede tien jaar te jong was, wat steeds moest worden gecompenseerd met behoorlijk geforceerd acteerwerk. Haar personage in mother! etaleert een vergelijkbare wanhoop om serieus te worden genomen, maar ditmaal redt ze het niet met grote gebaren. Sterker nog, gerenommeerde acteurs als Ed Harris en Michelle Pfeiffer, die al furore maakten nog voor zij überhaupt was geboren, kijken dwars door haar heen. Dat metatekstuele tintje werkt: nooit eerder zagen we Lawrence zo kwetsbaar.
Aangezien zij als vrouw des huizes de enige is die normaal reageert op de alsmaar escalerende situatie, zal bij geoefende kijkers al gauw het vermoeden rijzen dat er meer speelt dan aanvankelijk wordt getoond. Verliest de jongedame mogelijk haar grip op de realiteit? Gezien het eerdere werk van Aronofsky is dat geen onlogische gedachte. Toch heeft hij meer azen in zijn mouw dan je zou verwachten (vooral in vergelijking met het enigszins vergelijkbare Black Swan) en weet hij deze verrassend goed uit te spelen, ook al zal het curieuze slotstuk niet aan iedereen zijn besteed. Maar zelfs gedesillusioneerde kijkers zullen na afloop meer dan voldoende hebben om over na te praten, al was het maar om uit te vogelen hoe mother! in Aronofsky's eclectische oeuvre past. Bijna twintig jaar na zijn regiedebuut blijkt hij gelukkig nog net zo lekker tegendraads als in zijn begindagen.
