Modeontwerper Tom Ford bewees met zijn debuut als filmregisseur en -scenarist dat hij niet alleen goed is met een schetsboek en een naaimachine. A Single Man, met in de hoofdrol Colin Firth, was niet enkel in esthetisch opzicht een meesterwerk zoals je van een couturier wellicht zou verwachten. Ook de thematiek en de uitwerking van de hoofdpersoon in relatie tot de personen in zijn leven waren uiterst delicaat en diepgaand. Ford heeft zijn tijd genomen voor de opvolger. Ook bij Nocturnal Animals staan de intermenselijke relaties, spijt en nostalgie naar lang vervlogen liefdes centraal, maar de Texaanse regisseur gooit het dit keer over een geheel andere boeg. Hij zet in de bewerking van het boek Tony and Susan van Austin Wright het ongelukkige huwelijk van een galeriehoudster af tegen een gewelddadig fictief verhaal over een gezin dat op brute wijze uiteengerukt wordt.
Kunstliefhebster Susan Morrow lijkt op het eerste gezicht alles prima voor elkaar te hebben: mooie baan, kast van een huis en een liefhebbende knappe echtgenoot. Maar schijn bedriegt. Het gaat financieel niet echt lekker en Susan vervreemdt van haar man Hutton die op zakenreis het met andere vrouwen aanlegt. Als Susan bericht krijgt van haar ex Edward Sheffield en het manuscript dat hij heeft opgestuurd begint te lezen, blikt ze terug op de tijd die ze met hem samen was. Susan verliet Edward destijds voor Hutton en heeft de schrijver al negentien jaar niet gezien of gesproken. In het boek dat Edward opstuurde, vinden we het verhaal van het gezin van Tony Hastings dat op zeer naargeestige wijze lastig wordt gevallen op een verlaten snelweg in Texas. Er ontstaat een conflict met de geflipte crimineel Ray Marcus die met zijn vriendjes in een razendknap geschreven beklemmende scène voortdurend laveert tussen eng gemaakt behulpzaam en uiterst rancuneus en maniakaal. De aanvaring in de woestijn zou het leven van Tony, zijn vrouw Laura en dochter India voor altijd veranderen. Terwijl Susan lezend in bed meegezogen wordt in het verhaal, overdenkt ze haar eigen leven en het verleden dat ze ooit met Edward deelde.
De twee verhaallijnen kunnen niet verder uiteenlopen, maar hebben ook een emotionele binding. Dat van Susan is introvert en vol gedachtegangen, terwijl dat van Tony extravert en expliciet is. Meestal is dit een zeer gevaarlijk combinatie, omdat door het verschil in toonzetting vaak het accent te veel op een van de twee verhaallijnen komt te liggen en daardoor de balans zoekraakt. Doordat er ontelbaar veel parallellen en kruisverbanden zijn tussen het verhaal van Susan en het boek dat ze leest, laat Ford dit op indrukwekkende wijze met elkaar samensmelten. Hij wil ermee aangeven dat Tony in zijn missie de rust moet zien te vinden en dat Susan juist borrelt van verlangens en woede maar dit niet uit. Daar komt bij dat Tony zich met allerlei vreemde types inlaat, onder wie een sheriff die er zo zijn eigen hardhandige methodes op nahoudt en de crimineel Ray die volledig schizofreen en geschift is. Susan moet haar drama juist helemaal alleen zien te verwerken. Tot slot worden de personages van Edward en de fictieve Tony ook nog eens allebei door Jake Gyllenhaal gespeeld en lijken Tony's vrouw en dochter als twee druppels water op Susan en haar dochter. Dit is overigens van meet af aan al duidelijk. Je mag dus stellen dat Edward zijn verleden met Susan gefictionaliseerd, maar semiautobiografisch heeft verwerkt. Juist dat besef raakt Susan en de kijker zo.
Wederom toont Ford niet enkel esthetisch kloppende plaatjes (die met de vele luchtshots en close-ups wel het vermelden waard zijn), maar weet hij door te dringen tot de ziel van zijn personages en publiek. Dit is vooral een knappe prestatie, omdat de filmmaker Susan qua uiterlijk laat overkomen als een kille vrouw en het verhaal van Tony juist weer uitermate theatraal en misschien zelfs wel wat vergezocht is. Schijn bedriegt dus. Wat Ford (en uiteraard ook de schrijver van het bronmateriaal) hier precies mee voorgestaan heeft, wordt pas duidelijk in de slotscène. Deze doet vervreemdend aan en leidt wellicht zelfs tot onbegrip. Maar dat is totdat het kwartje valt. Met Nocturnal Animals, waarvan de titel verwijst naar het koosnaampje dat Edward voor Susan als echte nachtbraker had, bewijst Tom Ford dat hij geen eendagsvlieg is. Het heeft zeven jaar geduurd voordat hij met de opvolger van A Single Man op de proppen kwam, hetgeen aangeeft dat hij zich echt geraakt moet voelen door een verhaal wil hij wederom op de regiestoel plaatsnemen. Hij refereert bovendien op creatieve wijze naar het werk van David Lynch, met name Lost Highway, Tarantino en Oliver Stone, zonder de stijlen van deze vakbroeders klakkeloos over te nemen. De uitkomst is een van de mooiste en indringendste drama's van het rijke filmjaar 2016.
