Gomorra
Recensie

Gomorra (2008)

Geen maffiaromantisering, maar de naakte waarheid. Gomorra valt rauw op je dak.

in Recensies
Leestijd: 2 min 36 sec
Regie: Matteo Garrone | Cast: Toni Servillo (Franco), Gianfelice Imparato (Don Ciro), Salvatore Cantalupo (Pasquale) e.a. | Speelduur: 135 minuten | Jaar: 2008

Twee jaar geleden bracht journalist Roberto Saviano zijn boek Gomorra uit, een beschouwing van alle facetten van de camorra, de organisatie van misdaadclans die Napels en omgeving in haar greep houdt. Het werd in meer dan dertig landen een bestseller, maar daar kon Saviano niet van genieten. Heel wat camorristi worden met naam en toenaam genoemd en de werkwijze van de camorra wordt systematisch onthuld, wat hem meteen een aantal doodsbedreigingen opleverde. Sindsdien is Saviano ondergedoken. Gomorra is een film waarin vijf van de verhalen uit het boek worden verteld.

Eén van die verhalen gaat over Pasquale, een vakkundig kleermaker die voor een armzalig loon keihard voor grote couturiers werkt. Chinese concurrenten van zijn opdrachtgevers huren hem in om les te geven aan hun fabriekswerkers. Eerst is hij gevleid, maar dan realiseert hij zich dat als zijn Italiaanse bazen dit ontdekken zijn leven wel eens in groot gevaar kan komen. Pasquale is één van de vele voorbeelden van gewone hardwerkende mensen die lijden onder de systematische misère van de camorra.

Ook Roberto merkt dat er niet aan de camorra te ontkomen valt. Na afronding van zijn studie lijkt een carrière alleen maar mogelijk in samenwerking met de camorra. Franco biedt hem een baan aan als topman van de verwerking van gifafval, maar als Roberto doorkrijgt dat dit betekent dat hij ervoor moet zorgen dat het afval zo goedkoop mogelijk gedumpt wordt, heeft hij hier grote moeite mee.

Don Ciro brengt geld naar families van wie een familielid vastzit of vermoord is. Hij probeert zich niet met andermans zaken te bemoeien en afstandelijk te blijven, maar dat is niet altijd even makkelijk of veilig. Toto is een jonge jongen met de ambitie om als rijke, succesvolle camorrabaas te sterven. Marco en Ciro zijn twee criminele tienerjongens die zich aan Tony Montana uit Scarface spiegelen en alle regels en hiërarchie van de lokale camorraclan aan hun laars lappen.

Gomorra maakt vooral goed duidelijk hoe de camorra alle facetten van het leven in Napels beheerst en hoe niemand daar echt gelukkig van wordt, ook de bazen zelf niet met al hun stress. Een gewelddadige dood ligt altijd op de loer. Onthutsend is de prijs die een huisvrouw betaalt voor de disloyaliteit van een zoon die toch al jaren niet meer naar haar luisterde. Niemand is onschuldig in de ogen van de camorristi en aan hun harde wraak is niet te ontkomen.

De film is niet zo deprimerend als het boek, waarin de camorra en haar invloed uiteraard in veel meer detail behandeld wordt. Toch is het een sterke film die de camorra en alle clans die onder deze verzamelnaam vallen, onthult als een angstwekkende organisatie die het leven in de regio bepaalt. De meeste mensen zijn arm of crimineel, geluk is ver te zoeken. De gruizige filmstijl, het losse camerawerk en de goede montage dragen bij aan het gevoel van hopeloosheid dat bij de inhoud past. Geen film om vrolijk van te worden, maar wel eentje die een indruk achterlaat.