In 1979 brak de Britse regisseur Ridley Scott internationaal door met Alien, een van de beste horrorfilms aller tijden. Drie jaar later maakte hij met Blade Runner een tweede iconische sciencefictionfilm. Het niveau van deze twee films heeft hij nooit meer kunnen evenaren. Mede daarom keert hij nu terug naar zijn oorspronkelijke successen met een gepland vervolg op Blade Runner en twee prequels voor Alien, waarvan Prometheus nu het eerste deel is. Het is echter niet de triomftocht geworden waarop velen hoopten en die de hypemachine deed voorkomen. De film is te veel bezig met het verwijzen naar of soms zelfs kopiëren van Alien.
Dat de film daarin zo blijft steken is jammer, want de potentie voor een groots scifispektakel zit er wel in. De beweringen dat het een op zichzelf staande film zou worden zonder directe link met Alien blijken niet waar te zijn. Tegelijk wijkt Prometheus wel af van de inspiratiebron door geen rechttoe rechtane horrorfilm te zijn, met als gevolg dat de rustige spanningsopbouw in de eerste akte plaats maakt voor een te hoog tempo. Er wordt geen echt gevoel van dreiging gecreëerd, waar ook de voorspelbaarheid voor iedereen die bekend is met Alien debet aan is. De film voelt hier en daar toch aan als een kleurplaat die netjes wordt ingevuld.
Dat wil niet zeggen dat er geen spannende scènes in de film zitten. Vooral een scène waarin hoofdpersoon Elizabeth Shaw een indringer bestrijdt, is zeer intens. Scott slaagt er echter niet in om die spanning de hele film vast te houden, waardoor sommige dramatische momenten het gewenste effect missen. Dit heeft ook te maken met de veelal vlakke personages die slechts door het sterke acteren tot leven komen. Noomi Rapace is sterk in de hoofdrol als wetenschapster en Idris Elba charmant als de kapitein van het ruimteschip Prometheus, maar het is Michael Fassbender die de meeste indruk maakt als androïde David met zijn aparte lichaamstaal.
De film is in 3D opgenomen en zo nu en dan wordt daar mooi gebruik van gemaakt om immense landschappen te filmen. Helaas vliegt er wel een enkele keer op goedkope wijze een voorwerp naar de kijker toe. Zo nu en dan ziet de film er echter zeer mooi duister uit, zoals in de openingsscène of later tijdens een woeste storm. Scotts schatplichtigheid aan de originele Alien betekent gelukkig ook dat hij rustig de tijd neemt om alles in beeld te brengen en altijd goed overzicht behoudt. Stilistisch doet hij het beter dan hij in lange tijd gedaan heeft.
Dat betekent echter niet dat hij echt het niveau van toen haalt. Die dagen lijken definitief voorbij. Desalniettemin zitten de grootste problemen in het script dat veel te veel een verbinding zoekt met het veel betere Alien. Is die vergelijking oneerlijk? Misschien, maar de film zoekt die zo vaak op dat het onvermijdelijk is. Daarnaast moet er ook nog eens een vervolg voorbereid worden, wat een enigszins zwak einde oplevert met een wat flauw staartje. De film blijft te veel bezig met imiteren en verwijzen om echt op zichzelf te kunnen slagen.
De vragen die Alien opriep over wat er vóór de gebeurtenissen in die film gebeurd was, worden grotendeels beantwoord, maar het mysterie van toen was stukken boeiender dan de uiteindelijk geboden antwoorden. Was Prometheus minder bezig geweest met zichzelf vastklampen aan Scotts eerste succes, dan was het misschien een sterkere film geweest. Ook een betere structuur en opbouw waren zeer welkom geweest. Het blijft nu een wat halfbakken, gehaaste film met een aantal zeer goede scènes, een sterke eerste akte en een paar puike acteerprestaties, maar als geheel stelt hij teleur.
