Een boerendorp in het feodale Japan wordt geteisterd door bandieten. Om zich te beschermen tegen de volgende plundering door de bende, besluiten de boeren samurai in te huren. Het probleem is echter dat ze de samurai niets kunnen bieden, behalve kost en inwoning. Als de boeren de moed bijna hebben opgegeven, ontmoeten ze de sluwe samurai Kambei. Hij heeft medelijden met de boeren en wil zich wel voor hen inzetten. Volgens hem zijn er zeven samurai nodig om het dorp te verdedigen tegen de veertig man sterke bandietenbende. Door zijn tact en inzicht weet hij er al spoedig vijf te vinden. Op weg naar het dorp dient de zevende samurai zich aan, zodat het gezelschap compleet is en de strijd met de bandieten kan worden aangegaan.
De film is opgebouwd uit drie delen. Het eerste deel omvat de zoektocht naar de zeven samurai. In korte tijd worden de hoofdrolspelers, met elk een compleet eigen persoonlijkheid, aan het publiek voorgesteld. In het tweede deel komen de samurai aan in het dorp en worden de verhoudingen tussen de boeren en de samurai uitgewerkt (deze moeizame verhouding wordt bovendien prachtig belichaamd door Mifunes personage). Daarnaast wordt het dorp voorbereid op de strijd met de bandieten, wat de nodige spanningen met zich meebrengt. In het laatste deel van de film wordt de daadwerkelijke strijd weergegeven. De enscenering van de strijd is werkelijk onovertroffen; de neerkletterende regen, de huilende wind, de angstige kreten en het prachtige camerawerk zorgen voor een dramatische en poëtische dimensie, die hedendaagse filmmakers maar al te vaak proberen te kopiëren.
De epische film doorstaat moeiteloos de tand des tijds doordat Kurosawa een goed verhaal met boeiende personages weet te vertellen met een juiste combinatie van drama, humor en spetterende actie. De aspecten die echter niet iedere kijker zullen bekoren zijn het rustige tempo van de film, de lange speelduur en het ontbreken van kleur.
De film heeft een belangrijke historische waarde; hij schetst een voortreffelijk beeld van de ondergang van de samuraiklasse in het 16e eeuwse Japan. De samurai konden geen werk meer vinden bij de shoguns en moesten zelfstandig in hun levensonderhoud voorzien. Dit dreef veel samurai tot het bandietenbestaan. De komst van het musket maakte de zwaardvechtkunsten overbodig, in de film symbolisch weergegeven door de dood van de beste samurai door een musketkogel. Uiteindelijk zijn het ook niet de samurai die de strijd winnen, maar de boeren.
