De Belg Thierry Knauff, geboren in Kinshasa, begint in de jaren tachtig met het pennen, regisseren en produceren van korte films. Vanaf 1986 wint elk van zijn films prijzen, waarvan Anton Webern de meest gelauwerde is. Later waagt Knauff zich ook aan langere films zoals Baka en Wild Blue, maar in 2004 keert hij met het dertig minuten durende Solo weer terug naar de korte film. Twee jaar later maakt hij het net zo lange À Mains Nues, dat als een vervolg gezien zou kunnen worden. Het Filmmuseum te Amsterdam draait de twee films als één programma van een uur, dat na een periode in het Filmmuseum nog een select aantal bioscopen in het land zal aandoen.
Solo opent met een close-up van twee schuifelende voeten die over een zandachtig oppervlak bewegen en daarbij een pijnlijk schurend geluid maken. Net als het lijkt of de voeten nu wel moeten gaan bloeden, volgt een close-up van een hand, die begint te bewegen. Dit is het begin van een bijna half uur durende moderne dans van danseres en choreografe Michèle Noiret. Een altijd eenzame spot belicht haar op verschillende momenten vanuit verschillende hoeken, maar telkens vanuit één punt. Er wordt gemonteerd tussen close-ups van verschillende lichaamsdelen, medium close-ups van Noirets bovenlijf en shots van haar hele lichaam, terwijl zij in onopvallende, strak zittende zwarte kleding haar dans uitvoert. Af en toe wordt ze begeleid door de toepasselijk minimalistische muziek van Karlheinz Stockhausen.
Heeft deze minimaal belichte, tegen een zwarte achtergrond uitgevoerde dans een betekenis, of misschien wel meerdere? Zitten er diepe lagen in verborgen, die alleen de kenners van dergelijke moderne dans kunnen zien? Volgens regisseur Knauff evoceert de film, via de tijd van de dans, de weg afgelegd door een vrouw. En doorheen deze dans komen werelden te voorschijn die haar lijken te bewonen. Juist. De dansbewegingen hebben inderdaad af en toe iets compulsiefs, maar wat de rest betreft
Het ritme van de montage en de belichting maken duidelijk dat de Belg kennis heeft van de mogelijkheden van film. Toch is Solo niet veel meer dan een registratie van de dans van één persoon, en derhalve voornamelijk geschikt voor liefhebbers van zulke dans, of van sobere, minimaal belichte films.
À Mains Nues (met Blote Handen) heeft filmisch gelukkig meer te bieden. Eenzelfde kleurenpalet, belichting en moderne dans kenmerken ook deze film, maar er is ditmaal meer te zien dan slechts het dansende lichaam van Michèle Noiret. Zo begint ze op een tafel, en speelt ze met het geluid dat een krant maakt. Maar wat deze korte film echt interessanter maakt dan zijn voorganger, is het spel met beelden van haar dans, die geprojecteerd worden op een scherm achter haar.
De beelden vertonen dezelfde bewegingen die Noiret op de voorgrond uitvoert, maar ze lopen niet synchroon met de echte dans. Op deze manier wordt veel duidelijker een brug geslagen tussen film en dans dan in Solo, zeker als Noiret met haar armen door het scherm heen slaat en zo ongeveer met haar eigen afbeelding danst. Er worden zelfs enkele geluidseffecten gebruikt die niet zouden misstaan in een horrorfilm, en dergelijke technieken maken À Mains Nues een stuk dynamischer dan zijn voorganger.
Helaas gaat deze dynamiek gepaard met flinke, doch onduidelijke pretenties, in de vorm van een tekst van Joseph Noiret, de vader van de choreografe, die zelf ook even voorkomt in de film. In deze tekst kan iemand in zijn/haar droom geen passende handschoenen vinden, dus droomt hij/zij met blote handen. Het zou de inspiratie voor de dans en uiteindelijk voor de gehele film zijn geweest. Wie wil kan er ongetwijfeld heel wat achter zoeken. Liefhebbers van abstracte filmgedichten of moderne dans kunnen er waarschijnlijk aardig mee uit de voeten, maar Solo en À Mains Nues zullen aan de meeste mensen niet besteed zijn.
Solo:
À Mains Nues:
