Kampioenen van Amsterdam
Recensie

Kampioenen van Amsterdam (2016)

Het Amsterdamse straatvoetbaltoernooi wordt gevolgd van de eerste wedstrijden tot de finale op de Dam. Innemend portret van vijf jeugdige deelnemers.

in Recensies
Leestijd: 3 min 3 sec
Regie: Xander de Boer, Marjolein Heijnen en Denise Janzée | Speelduur: 70 minuten | Jaar: 2016

Elk jaar in november wordt op de Dam middenin in Amsterdam gevochten om de titel beste straatvoetbalteam van de stad. Aan de finale gaat een lange reeks wedstrijden vooraf, waarbij een knock-outsysteem geldt voor de deelnemende hoofdstedelijke scholen. Eenmaal verliezen en je ligt eruit. Menig bekend voetballer heeft niet alleen de top bereikt door een balletje te trappen op het schoolplein of de straat, maar ook velen van hen hebben meegedaan met wat al sinds de oprichting in de jaren zeventig het Amsterdam Straatvoetbal Kampioenschap heet. De eenenveertigste editie werd dit jaar gewonnen door het jongensteam van de Notenkraker en de jongedames van de Huibersschool. Dat voetbal - en sport in het algemeen - verbindt en onderlinge verschillen wegneemt moge duidelijk zijn. Het straatvoetbalkampioenschap is pure emotie, maar ook een wijze levensles in het vinden van je grenzen en het omgaan met teleurstelling. Dit wordt duidelijk in de innemende nederdocu Kampioenen van Amsterdam waarin vijf jongens gevolgd worden van de eerste wedstrijden tot de zinderende finale op de Dam.

De wetenschap dat een van hen uiteindelijk een balletje zal trappen op de Dam is er, maar dit doet weinig af aan de spanning die de filmmakers in de wedstrijden en de aanloop ernaartoe hebben weten te brengen. De makers hebben zich voornamelijk gericht op de leeftijd van de voetballertjes zelf, wat tot uitdrukking komt in flitsende teksten en titels die in beeld verschijnen en mooie luchtshots gefilmd met drones. Twee van de voetballers komen uit in hetzelfde team. Er is geprobeerd een zo uiteenlopend beeld van de sterspelers te schetsen, waarbij duidelijk wordt dat afkomst en achtergrond er bij de (jeugd)voetballerij weinig toe doen. Zo is er een voetballertje met gescheiden ouders van wat betere komaf uit de Pijp, Gian die met zijn hele familie op een klein kamertje van een opvanghuis moet zien te leven, maar ook de Roemeense immigrant Andrei met een Amsterdamse stiefvader die zijn biologische vader in Roemenië tot heldenstatus heeft verheven. Tot slot is er nog een Nederlands-Indische jongen die net zo lief judoot als voetbalt en blonde Justin die samen met zijn tweelingzus deel uitmaakt van een doorsnee Hollands gezin; van het type hoeksteen van de samenleving, maar wel met een vader die zelf ooit profvoetballer was.

Rode draad is dat je afkomst of sociale status nog zo kan afwijken: voetbal verbindt en doet verschillen vervagen. Het driekoppige regisseursteam heeft getracht de lol van het voetballen te laten zien, maar ook wat van de thuissituaties van de twaalfjarigen te schetsen. Voor een documentaire van amper zeventig minuten is het aan de karige kant. Natuurlijk vallen er ook deelnemers af en ook al zien we die wel terug aan de zijlijn bij de finale, het is toch gissen hoe ze nu exact de tegenvaller hebben verwerkt. De makers halen nog wat quotes op over de teleurstelling die ze voelen, maar daar blijft het dan ook wel bij. Kampioenen van Amsterdam draait om onbetwistbare uitgangspunten, zoals het feit dat meedoen belangrijker is dan winnen. Maar het handelt ook over het incasseringsvermogen van de jeugd en daar mag best een flink potje balen bij horen. De summiere aanpak doet echter weinig af aan de charme die de vijf geportretteerden vrijwel instant weten te genereren.

Deze jeugddocumentaire is overduidelijk gericht op de leeftijd van de voetballers. Leuk om met je ouders te bekijken, maar het is een gemiste kans dat dit project niet een bredere doelgroep aanspreekt. Er hadden verscheidene lagen kunnen worden aangeboord en meerdere invalshoeken kunnen worden gekozen. Het eindresultaat is enthousiasmerend, maar bevat naast flink wat gemiste doelpunten ook vele gemiste kansen.