Titel: Camera Historica. The Century in Cinema | Auteur: Antoine de Baecque | Uitgever: Columbia University Press | Druk: 1 | Paginas: 398 | Release: 2012 | Uitvoering: Paperback | ISBN: 9780231156516
In zijn boek Camera Historica: The Century in Cinema, neemt historicus Antoine de Baecque ons mee op een reis door de geschiedenis van de twintigste eeuw, door de ogen van de cinema. Volgens de Baecque is het zo dat regisseurs en scenaristen het publiek al dan niet bewust meenemen op een reis door het verleden. Daarmee vormen films een historisch archief. Regisseurs proberen in te spelen op de actualiteit en weten precies wat er in de gedachten van het publiek speelt. Naast die weergave van de belangrijkste gebeurtenissen, hebben films volgens de Baecque ook directe invloed op de loop van de geschiedenis. Aan de hand van een zevental in zijn ogen belangrijke periodes uit de film probeert de Baecque ons zijn punt duidelijk te maken.
In het eerste hoofdstuk behandelt Le Baecque de cinema van de jaren 50. In die periode kwamen de eerste films uit waarin uitdrukkelijk omgegaan werd met het oorlogstrauma, overgehouden aan de Tweede Wereldoorlog. In het tweede hoofdstuk komen de films van Sacha Guitry aan bod, de Franse regisseur die door Le Baecque omschreven wordt als historicus van Frankrijk. Na Guitry is het podium aan de Franse New Wave en haar stijl. De focus in dit gedeelte ligt vooral in de negatieve indruk die de Algerijnse oorlog op zijn landgenoten heeft achtergelaten. Zodra Le Baecque daarmee klaar is, wordt de blik op een ander land gewend: Groot-Brittannië, en dan specifiek op de films van de Britse Peter Watkins. Daarna keert Le Baecque weer terug naar de Franse cinema, waarbij het werk van Jean-Luc Godard behandeld wordt. Tot slot komt een iets bekender, modern fenomeen aan bod, namelijk de Hollywood-film.
In al die hoofdstukken volgt Le Baecque eenzelfde structuur. Zoals het een wetenschapper betaamt, begint hij met een omschrijving van wat er komen zal in het hoofdstuk. In het zevende hoofdstuk wordt de Hollywood-film vanuit twee invalshoeken bestudeerd. Allereerst wordt het Amerikaanse verlangen naar geweld en vervolgens de politieke grondslag voor de Hollywood-film. In het hele hoofdstuk trekt Le Baecque parallellen tussen de geschiedenis en de films die gemaakt worden. Zo constateert hij dat de rampenfilm telkens weer populair wordt als de Verenigde Staten op een van haar traditionele pilaren aangevallen wordt. Zo was dit het geval toen het leger verslagen werd in Vietnam, het presidentschap beschaamd door het Watergate schandaal en de dollar gedestabiliseerd werd door de oliecrisis.
In het hele boek schrikt Le Baecque er niet voor terug om kritisch te zijn over de films die hij omschrijft. Om maar bij Hollywood te blijven: qua esthetische waardes vindt hij de films vooral leeg, en betekenisloos. Complimenten zijn er weer juist wel voor Tim Burton, die volgens Le Baecque een originele kijk heeft op de Amerikaanse samenleving, en met zijn films voor de wederopstanding en herdefiniëring van het gothic-genre zorgde.
Zo worden er zeven perioden in het boek behandeld, waarbij telkens kritische kanttekeningen geplaatst worden bij ontwikkelingen en de films waarin ze gerepresenteerd worden. Daarnaast merkt Le Baecque fijnzinnig verbanden op tussen de alledaagse realiteit en de wereld op het witte doek, waar we zo graag naartoe vluchten. Helaas moet wel opgemerkt worden dat het boek niet altijd even lekker leest, maar dat valt bovenal te wijten aan het feit dat het boek een wetenschappelijk werk is, en dus niet bedoeld is om zomaar even op een zondagmiddag weg te lezen. Desondanks is het een aanrader voor iedereen die diepgang zoekt: die zul je zeker vinden in dit boek.
Met dank aan de Columbia University Press voor het recensie-exemplaar.
