Raiders of the Lost Ark is een Amerikaanse avonturenfilm van Steven Spielberg en stamt alweer uit 1981. Het was de eerste film over de avonturen van de fictieve archeoloog Indiana Jones, natuurlijk gespeeld door Harrison Ford. De film kostte ongeveer 20 miljoen dollar, wat destijds een groot bedrag was.
Ontvangst
De film werd een weergaloos succes en bracht maar liefst bijna het twintigvoudige op, dus wereldwijd bijna vierhonderd miljoen dollar! Hiermee werd het de meest succesvolle film van 1981, en toentertijd op de eerste twee Star Wars-films na de meest succesvolle film aller tijden. Logisch dus, dat door het succes van deze film, meerdere prequels volgden en er nu, 40 jaar later, weer opnieuw wordt gewerkt aan een vervolg.
The Raiders werd eveneens genomineerd voor 49 prestigieuze filmprijzen, waarvan hij er 28 won, waaronder vier Oscars (Best Art Direction-Set Decoration, Beste visuele effecten, Beste filmmontage en Beste geluid). De film staat op plek 74 in de top 1000 beste films aller tijden op IMDb. Vanaf de eerste scene weet Spielberg ons op het puntje van de stoel te zetten.
Eerste deel
Tweede deel (vanaf 3:36)
Opening
De jungle. De tempel. Het gigantische rotsblok. De openingsscene van de film is wereldberoemd geworden en wordt dan ook beschouwd als een van de beste filmopeningen aller tijden. Ondanks het feit dat de beginscène niets te maken met het verdere verhaal van de film, dient het enkel en alleen om het personage Indiana Jones voor de eerste keer bij de kijker te introduceren. Zo komt de kijker te weten dat hij een avontuurlijk soort van schatjager is en dat Réné Belloq (de antagonist, gespeeld door Paul Freeman) ook een schatjager is die Indy te slim af blijkt te zijn.
We kennen allemaal wel de 'booby trap-scene', waarin Indy probeert een object te stelen en daar komt heel wat bij kijken. Spielberg en co. hebben dan ook veel energie in de eerste 12 minuten van de film gestoken.
Zelfs de allereerste scene, waarin Indiana Jones met zijn team door de jungle reist, is een stuk ingewikkelder dan het in eerste instantie lijkt. De eerste drie minuten van de film lijken dan wel op dezelfde locatie te zijn opgenomen, producent Frank Marshall liet ooit al eens weten dat deze 3 minuten echter zijn opgenomen op maar liefst 10 verschillende locaties op heel Hawaii.
Ook het maken van Paramount-logo, dat over een echte berg staat, nam heel wat tijd in beslag. Zo zegt Marshall: "Steven kwam in een keer met dat idee. Ik moest door heel Kauai (het op drie na grootste eiland uit de Hawaï-archipel) reizen, op zoek naar de perfecte berg voor dit shot. Dit komt de dag van vandaag niet meer voor, omdat zoiets nu meteen met CGI in elkaar geknutseld kan worden".
Begin
Het begin van de film had er oorspronkelijk ook heel anders uit moeten zien. In de eerste paar minuten wordt Indiana Jones al verraden door zijn gids Barranca (Vic Tablian). De twee zouden oorspronkelijk een gesprek voeren, maar dit werd eruit geknipt, aangezien het Spielberg beter leek dat Indy pas later zou praten.
Ook zou Barranca oorspronkelijk al in de eerste paar minuten aan zijn eind komen. We kennen allemaal wel de scene waarin Indy met een enkele zweepslag Barrance ontwapent en hij vervolgens vlucht, maar in de eerste versie zou het anders aflopen. Zo was het plan dat Barranca verwikkeld zou raken in de zweep, waardoor hij het pistool op zichzelf zou richten. Vervolgens zou Indy een ruk aan de zweep geven, waardoor het pistool af zou gaan en Barranca zou sterven. Deze scene werd er echter ook uitgeknipt, aangezien ze iets te 'maf' voor de spannende opening was.
De tempel
De tempel-scene werd volledig opgenomen in de Elstree Studios. Hiervoor hebben Steven Spielberg en producent George Lucas zich laten inspireren door twee beroemde Donald Duck verhalen (The Prize of Pizarro en The Seven Cities of Cibola) van Carl Barks. Hierin gaan Donald Duck, Dagobert Duck en de neefjes Kwik, Kwek en Kwak op zoek naar een schat in een oude tempel. Tijdens deze gevaarlijke zoektocht gaat echter een hele reeks vallen af, waaronder een val met dodelijke dartpijlen en andere met een gigantisch 'onthoofdend' mes, een groot rond rotsblok en een tunnel die onder water loopt.
Bekijk de afbeelding
Veel van deze elementen komen ook in de opening van Raiders of the Lost Ark voor. Lucas en Spielberg zijn beiden fan van de genoemde stripboeken en hebben dan ook laten weten dat de deze dé grootste inspiratiebronnen waren voor hun scene. Niet zo heel gek dus, dat Raiders of the Lost Ark, in tegenstelling tot de meeste actiefilms uit eind jaren zeventig, begin jaren tachtig, veel luchtiger en haast als een stripverhaal aanvoelt, vol humor en indrukwekkende stunts, exotische locaties, beeldschone vrouwen en karikaturale slechteriken.
De vallen
De valstrikken hadden er ook iets anders uit kunnen zien. In de eerste instantie zou een muur bedekt zijn met gigantische plantenwortels en zodra deze aangeraakt zouden worden, zou de muur, bovenop de nietsvermoedende indringers, in elkaar storten. Dit idee haalde de film echter niet.
De diepe kuil waarover Satipo en Indy heen zwaaien zou oorspronkelijk ook anders uitgezien hebben. Spielberg wilde een dikke laag van spinnenweb eroverheen spannen, waardoor deze op een vloer zou lijken. Salipo zou hier overheen willen lopen, maar Indy zou hem net op tijd redden, om vervolgens met zijn zweep door de 'nepvloer' te slaan, waardoor de diepte van de kuil onthuld zou worden.
Ook andere ideeën die Spielberg voor de film had, liet hij links liggen. Deze gebruikte hij later echter wel nog in andere Indiana Jones-vervolgen, zoals de speerpunten op de muren van kamer, die langzaam naar elkaar toe trekken (Temple of Doom), de optische illusie van een nepstenen vloer (The Last Crusade) en de ontsnapping in de mijnkarretjes (eveneens in de Temple of Doom).
Spinnen
Een van de meest indrukwekkende scenes in de opening is zonder twijfel die waarin Satipo onder echte tarantula's bedekt wordt. Dit was niet alleen de eerste scene die Alfred Molina, de acteur die Satipo speelt, opnam voor de film, maar zelfs zijn allereerste filmscene ooit. (Later in zijn carrière weet Molina grote filmrollen te bemachtigen, zoals die van Doc Oc in Spider-Man 2.)
Spielberg was in eerste instantie echter niet tevreden met de opnames. De tarantula's, alleen maar mannetjes, bewogen namelijk helemaal niet, dit tot grote frustratie van de regisseur. Spielberg vond het er nep uitzien. Een spinnentemmer, die aanwezig was tijdens deze scene, had er een oplossing voor: ''Zet er een vrouwtje bij!''
Zo gezegd zo gedaan. Toen het tarantula vrouwtje erbij werd gezet, begonnen alle mannetjes over Molina's lichaam te kruipen. De acteur zei er het volgende over: ''In een keer begon alles te krioelen. Ze kropen over mijn gezicht en ik herinner me nog Steven's stem, die riep: 'Camera's aan, film dit! Alfred, kijk bang!' waarop ik schreeuwend antwoorde: 'Ik bén bang, ik bén bang!'" Geen acteren nodig dus...
Het rotsblok
Het beroemdste moment uit de opening is toch wel het gigantische rotsblok waarvoor Indy moet vluchten. Terwijl de tempel in elkaar stort, komt een rotsblok los dat achter Indy aanrolt. Spielberg wilde de 'steen', gemaakt van glasvezel, 20 meter breed maken. Dit bleek echter een te lastige opgave, dus moest de regisseur genoeg nemen met een blok van 7 meter breed, dat toen al zo'n 230 kilo woog.
Spielberg was zo onder de indruk van de scene, dat hij alsnog besloot het rotsblok iets meer 'screentime' te geven, door het parcours met ongeveer 20 meter te verlengen. Ford moest het blok ook echt ontvluchten. De acteur rende voor het rotsblok uit en aangezien deze scene maar liefst 2 keer werd opgenomen vanuit 5 verschillende hoeken, moest Ford deze scene tien keer doen. Het moment dat hij struikelt was niet gepland, maar zag daardoor juist zo authentiek uit dat het erin werd gelaten.
Het dreigende geluid van het rollende rotsblok werd toegevoegd door sound-effects legend Ben Burtt. Hij kwam wel op een originele wijze op dit idee: zittend in zijn Honda Civic liet hij de wielen over gravel rollen. Dit nam hij op en dit is dan ook het geluid dat we terughoren in de film.
Bekijk de afbeelding
Beste moment
De eerste 10 minuten van de film, die net aanvoelen als een korte film op zich, hadden geen sterkere introductie van het personage van Indiana Jones kunnen zijn. In een paar minuten tijd leren we de belangrijkste eigenschappen van Indy al kennen: zijn vindingrijkheid, zijn ietwat lichtelijk ontvlambare maar ook onfeilbare kant en zijn passie voor schatten. Ze zijn allemaal aanwezig in de opening.
Ook zien we dat Indy makkelijk mensen vertrouwt die hem uiteindelijk verraden (zoals Satipo) en dat ook hij fouten maakt (Indy zorgt ervoor dat de hele tempel instort). We maken kennis met zijn iconische 'look', zijn behendigheid met de zweep, zijn gehechtheid aan zijn hoed en zijn angst voor slangen. Ook zijn er genoeg komische momenten, iets waar de waaghals eveneens bekend om komt te staan.
Voorbode
In de openingsscène zien we eveneens hoe Indy zijn vingers door het zand haalt, wanneer hij het juiste tegengewicht probeert te vinden voor het beeldje. Hetzelfde gebeurt op het het einde van de film, wanneer we eindelijk achter de inhoud van de Ark komen. We denken allemaal dat het gaat om een schat van ontelbare waarde, maar wanneer Belloq de Ark opent, blijkt er enkel en alleen zand in te zitten.
De openingsscène is natuurlijk een voorbode van wat nog staat te gebeuren. Net zoals in het begin, waarin Indy het gouden beeldje op moeten geven aan Belloq, trekt hij later in de film opnieuw aan het korstte eind, wanneer hij de Ark aan de Amerikaanse overheid moet afstaan.
Dit is zo geliefde Indiana Jones die we allemaal kennen: een actieheld die niet altijd slaagt, maar de moed nooit opgeeft.
Andere artikelen
Heb je de vorige zes legendarische filmopeningen-artikelen gemist? Deze zijn hieronder als nog terug te vinden!
Legendarische filmopeningen: Saving Private Ryan
Legendarische filmopeningen: The Dark Knight
Legendarische filmopeningen: Inglourious Basterds
Legendarische filmopeningen: Jaws
Legendarische filmopeningen: Gladiator
Legendarische filmopeningen: Once Upon a Time in the West
Als jullie nog ideeën voor legendarische filmopeningen hebben, laat dat dan hieronder weten, zodat ik er een uit kan kiezen en deze dan ook binnenkort onder de loep kan nemen!