Over twee weken is het Valentijnsdag en worden we vast doodgegooid met allerlei romantische films op tv. Maar wat zijn nu echt de beste liefdesverhalen, die op het doek zijn verteld? Persoonlijk staat voor mij Brief Encounter dan met stip op nummer een, een prachtige Britse filmklassieker van David Lean.

Hierin volgen we Laura, een gelukkige Britse huisvrouw met een leuke man en twee kinderen. Elke week gaat zij met de trein naar de grote stad in de buurt om te winkelen en een film te bezoeken. Op een van die dagen raast een trein op het station voorbij en krijgt Laura een stukje gruis in haar oog. Gelukkig is toevallig Alec daar, een dokter die eveneens gelukkig getrouwd is met kinderen. Hij haalt het gruis uit haar oog en beiden gaan hun eigen weg. De week erop komen ze elkaar tegen en besluiten ze de dag samen door te brengen. Het wordt een routine en zo worden ze over de loop van de weken verliefd op elkaar. Zodra ze dit uitspreken, staan ze voor een enorme keuze. Kiezen ze voor elkaar en breken ze daarmee het hart van hun gezinsleden, of besluiten ze elkaar niet meer te zien om zo hun eigen hart te breken?

Brief Encounter wordt verteld vanuit het perspectief van Laura, die thuis op de radio luistert naar Rachmaninoffs Tweede pianoconcert en in gedachten terugdenkt aan Alec en het verloop van hun romance. De kracht van Brief Encounter zit in de simpelheid en eerlijkheid van het verhaal. Nergens wordt het te dramatisch of ongeloofwaardig. We zien gewoon twee mensen, die niet willen vreemdgaan, maar wel vreselijk verliefd op elkaar raken. Ze doen alles om hun gevoel tegen te gaan en hun eer te bewaren. Of zoals Laura het noemt: hunzelf onder controle houden.

David Lean heeft dit simpele verhaaltje op de meest prachtige manier vorm gegeven. De dialogen (gebaseerd op de eenakter Still Life van Noel Coward) zijn mooi ingetogen en schetsen het beeld van de tijd en Laura' s voice- over geeft een inzicht in het gevoelsleven dat onder de façade schuilgaat. Een enkele keer laten de twee hoofdpersonen zich gaan met een vluchtige zoen, waarna ze beiden meteen het schuldgevoel voelen en proberen zichzelf tegen te houden. Trevor Howard en Celia Johnson spelen de rol van hun carrière in dit intieme drama, waar een blik of een klemtoon zoveel meer zegt dan de woorden die ze uitspreken. David Lean weet ook door het benadrukken van kleine details hun innerlijke gevoel extra weer te geven. Bijvoorbeeld de close-up van de kakelende vriendin die Laura tegenkomt, op het moment dat ze kwetsbaar is. Maar het zijn andere tijden en Laura blijft beleefd, terwijl ze eigenlijk wil vragen of die vriendin haar mond kan houden. Maar eer en je netjes voordoen, staan voorop. Het meest dramatische moment komt als Laura overweegt om voor de trein te springen. De geluiden van de trein, beelden van de wielen en blik in de ogen van Laura, die je in een rappe montage voorbij ziet komen, vormen een schokkend moment dat je na het zien lang bijblijft.

Maar wat deze film naast het scenario, regie en mooie acteurs naar het hoogste niveau weet te tillen, is het gebruik van muziek. Het tweede piano concert van Rachmaninoff hoor je door de hele film heen. Er zijn gejaagde, melancholieke en onheilspellende stukken in dit prachtige muziekstuk (misschien wel een van de allermooiste muziekstukken) en elk moment van het concert benadrukt en verdiept de emoties die je op het doek ziet. Hierdoor weet het van begin tot eind te emotioneren, wat het tot de grote tranentrekkers uit de filmgeschiedenis maakt. Hoewel David Lean nu vooral bekend is vanwege zijn meeslepende epossen als Lawrence of Arabia en Doctor Zhivago, is Brief Encounter naar mijn mening de mooiste film die hij afleverde gedurende zijn carrière.

Leuk detail is dat Billy Wilder na het zien van Brief Encounter aan de film bleef denken. Uiteindelijk begon hij naar eigen zeggen, zelfs na te denken over de kleinere rollen in de film, zoals de vriend van Alec, die hem de sleutel van zijn appartement leent. Dit vormde voor hem later de inspiratie voor zijn film The Apartment.