Filmtotaal Recensie

Regie: Patricio Guzmán | Speelduur: 82 minuten | Jaar: 2015

Je zou Jemmy Button kunnen beschouwen als de mannelijke tegenhanger van Pocahontas, maar dan met nog minder romantiek, al is het verhaal van Pocahontas in de loop der eeuwen steeds mooier gemaakt. In ruil voor enkel een paarlemoeren knoop werd het lid van de Yámana-stam uit het zuiden van Chili meegenomen aan boord van de Beagle, het schip van Charles Darwin. Toen Jemmy in 1830 in Engeland was aangekomen groeide hij uit tot een beroemdheid, vooral vanwege zijn exotische afkomst. Toen Jemmy een jaar later weer terug naar Zuid-Amerika reisde was zijn oorspronkelijke taal versmolten met het Engels. Hij zou zich onmogelijk meer kunnen aanpassen aan de gebruiken van zijn stam. Het verhaal van de naar de knoop vernoemde Button is tekenend voor de inmenging van verregaande vreemde culturen en de afbraak van inheemse culturen. Het wordt aangehaald in de filosofisch getinte documentaire El Botón de Nácar (De Paarlemoeren Knoop) van Patricio Guzmán.

Het verhaal over de man die door de ruil met een knoop de bijnaam Jemmy Button kreeg aangemeten is eigenlijk nog het meest concrete verhaal dat de filmer te vertellen heeft. Guzmán levert een cultureel-antropologische documentaire af waarin diverse thema’s door elkaar, maar ook zij aan zij lopen. Dit wordt begeleid door de trage staccato stem van Guzmán zelf, die op filosofische wijze de liefde voor zijn land Chili en diens eigenheid aan culturen en beschavingen uitdraagt. Waar de filmmaker naartoe wil is niet altijd duidelijk, al is het maar omdat zijn ode aan de culturele identiteit van Chili associatief en vaak dieppersoonlijk van aard is.

Lees verder