Filmtotaal Recensie

Regie: Michael Almereyda | Cast: Peter Sarsgaard (Stanley Milgram), Winona Ryder (Alexandra ‘Sasha’ Milgram), John Palladino (John Williams), Jim Gaffigan (James McDonough), e.a. | Speelduur: 98 minuten | Jaar: 2015

Ruim vijftig jaar na dato is het nog altijd een intrigerend onderzoek: het sociale experiment van Stanley Milgram. De Amerikaanse wetenschapper ontdekte dat mensen opvallend lang gehoorzaam blijven, zelfs in een extreme situatie. Zolang er maar een autoritair figuur opdrachten geeft en de verantwoordelijkheid op zich neemt. In de kalm opgebouwde openingsscène van Experimenter zien we hoe dat werkt.

Twee mannen worden een ruimte binnen geleid met het idee dat ze meewerken aan een geheugenexperiment, bestempeld als leerling en leraar. De leerling moet woordcombinaties onthouden die de leraar vanuit de naastgelegen kamer opleest. ‘Snelle vogel’, ‘groene inkt’, ‘mooie dag’, et cetera. Vervolgens krijgt de leerling alleen het bijvoeglijk naamwoord voorgelezen en moet hij het bijbehorende zelfstandig naamwoord kiezen. Daar staat een druk op, want de leerling is aangesloten op een apparaat dat stroomstoten geeft. De leraar wordt gevraagd om bij ieder fout antwoord een schakelaar over te halen om een schok uit te delen, net zolang tot het goed gaat. Het voltage wordt daarbij steeds sterker en de pijnkreten vanuit de andere kamer klinken steeds harder. Belangrijk detail: het stroomapparaat is helemaal niet aangesloten en de leerling is een acteur die in de andere kamer een bandrecorder met opgenomen gekerm aanzet.

Lees verder