Filmtotaal Recensie
Regie: Laura Poitras | Cast: Edward Snowden, Glenn Greenwald, William Binney, e.a.| Speelduur: 114 minuten | Jaar: 2014
Je moet het afgelopen jaar wel op een onbewoond eiland gewoond hebben om niet van Edward Snowden te hebben gehoord. Hij was het die in 2013 vanuit Hongkong bekend maakte welke surveillanceprogramma's de Amerikaanse NSA en andere inlichtingendiensten gebruikten om communicatie van miljoenen mensen te onderscheppen. In het Oscarwinnende Citizenfour krijgen we ineens een unieke blik achter de schermen van alles wat voorafging aan Snowdens onthullingen en de reacties erop.
We zien aanvankelijk hoe Snowden via versleutelde e-mails contact zoekt met documentairemaakster Laura Poitras. Geen gekke keuze, want Poitras maakt documentaires met invalshoeken die niet altijd even positief zijn ten opzichte van de VS (bijv. The Oath). Poitras vertrekt zoals gevraagd naar Hongkong. Daar mag ze Snowden filmen, terwijl hij aan twee door hem gekozen journalisten vertelt over de praktijken van de NSA en overheden over de hele wereld. Het is opmerkelijk om zo terug te gaan in de tijd en te zien hoe de onthullingen allemaal tot stand kwamen. Snowden lijkt initieel overdreven paranoïde. Hij wil niet inloggen op zijn laptop zonder een doek over zijn hoofd te doen om het zicht op zijn scherm te belemmeren en ziet elk telefoontje van de receptie als een teken dat 'ze' achter hem aanzitten. Maar omdat de camera het schouwspel blijft observeren dat langzaam losbarst rond zijn persoon, zien wij ook dingen die vreemd zijn of net iets te toevallig.
