Achttien jaar geleden raakten Française Céline en Amerikaan Jesse door toedoen van een stel luidruchtige Duitse toeristen met elkaar in gesprek in een trein van Boedapest naar Wenen. Ze stapten samen uit en brachten al pratend en flirtend een nacht door in de Oostenrijkste hoofdstad. Onmogelijk verliefd namen ze afscheid met de belofte om precies een half jaar later elkaar weer te ontmoeten. Die hereniging kwam echter pas negen jaar later toen Jesse het boek dat hij over zijn ontmoeting met Céline schreef in Parijs kwam promoten. Jesse was inmiddels getrouwd en vader geworden van een zoon, terwijl Céline het had aangelegd met een fotojournalist. Richard Linklater liet ons met de twee tortelduifjes achter in een Parijs appartement en we mochten wederom negen jaar gissen hoe het met de twee verder is gegaan.
Céline en Jesse hebben voor elkaar gekozen, zo wordt duidelijk in het derde deel van de romantische dramareeks van Richard Linklater, die in 1995 begon met het krachtige en filosofische Before Sunrise en in 2004 werd opgevolgd met het prachtig weifelende Before Sunset. In Before Midnight is het stel al enkele jaren bij elkaar, woont in Parijs en heeft een blonde tweeling op de wereld gezet. Het gezinnetje is uitgenodigd in de villa van een bevriende schrijver op het Griekse Peloponnesos. Nadat Jesse zijn zoon Henry terug op het vliegtuig naar Chicago heeft gezet, stapt hij in de auto en begint hij een gesprek met Céline terwijl hun dochters op de achterbank in slaap zijn gevallen. Hun conversaties zijn nog steeds intens, maar zijn opvallend praktisch en organisatorisch van toon geworden. Want het liefst zou Jesse dichter bij zijn zoon wonen, terwijl Céline de knoop doorhakt om van baan te wisselen.
Linklaters filmserie heeft een interessante evolutie doorgemaakt. De destijds piepjonge Julie Delpy en Ethan Hawke zijn gaandeweg steeds meer bij het ontwikkelingsproces betrokken geraakt. Tijdens de negenjarige hiaten hebben de acteurs en Linklater regelmatig contact gehouden en als het weer begon te kriebelen, raakte het drietal aan het brainstormen en zette het de natuurlijk aandoende dialogen op papier. Het heeft geresulteerd in een ongebruikelijke filmreeks, waarbij de kenmerkende gesprekken op meerdere niveaus te verstaan zijn. Anders dan in het vorige deel blikt Linklater in Before Midnight zowel in verbale als visuele zin minder terug op al het voorgaande. Céline en Jesse zijn na al die jaren echter nog steeds niet uitgebabbeld. Ze hebben behalve met elkaar ook te maken met een nieuwe werkelijkheid, waarin een gezin moet worden georganiseerd en banen geregeld moeten worden.
Plotmatig is het wederom ijl, maar Linklater verbaast de kijker nog steeds met lange takes, die als improvisaties overkomen en je aan de bioscoopstoel doen plakken. Er is veel gebeurd in de levens van Céline en Jesse, maar Linklater pakt liever het moment en valt ons niet lastig met een update van de gebeurtenissen van de afgelopen negen jaar. Er is deze derde keer wat meer inbreng van derden, bijvoorbeeld tijdens een enerverend diner in de villa dat wordt opgeluisterd door diepzinnige, maar eveneens humoristische conversaties over de aloude verschillen tussen man en vrouw. De nuances zijn vooral bij een intiem samenzijn tussen Céline en Jesse nog steeds subtiel. Céline en Jesse worden door een bevriend stel getrakteerd op een luxe hotelkamer. De tocht ernaartoe is een prettige wandeling die wordt omlijst door een passievolle conversatie met vele onverwachte associatieve wendingen. Eenmaal op het bed beland spreekt Céline steeds meer in de verleden tijd als ze zich herinnert waar ze bij Jesse destijds zo voor viel.
De ogenschijnlijk terloopse gesprekken tussen de twee monden uit in een fikse verbale worsteling, wat meteen het hoogtepunt van Before Midnight vormt. In de vurig geschreven en wervelend uitgevoerde ruzie bevestigen Céline en Jesse hun eigen stellingen dat vrouwen overwegend emotioneel en mannen vooral rationeel kunnen zijn. Het zal ongetwijfeld tweespalt bij het publiek zaaien, maar eveneens interessante discussies kunnen opwerken. Before Midnight is directer dan de vorige twee delen en blijft ondanks de reflecties en overpeinzingen die de dialogen inkleuren met beide benen op de grond. Zelfs voor het op het eerste oog ideale stel is het niet enkel rozengeur en maneschijn. Linklater onderschrijft maar weer eens dat hij het met zijn hopelijk nog lang niet afgesloten magnum opus vertikt om het afgezaagde verloop van genregenoten te vormen. Nu is het met veel geduld en verlangen wachten tot 2022 om te zien wat er na middernacht gebeurt.
